Women Farmers:ભારતમાં ખેતીવાડી ક્ષેત્રનું પરંપરાગત ચિત્ર હવે ઝડપથી બદલાઈ રહ્યું છે. માત્ર પુરુષો નહીં, પરંતુ મહિલાઓ પણ ખેતી, પશુપાલન અને એગ્રો-ઈકોનોમીના વિવિધ ક્ષેત્રોમાં આગેવાની કરી રહી છે. સંસદમાં રજૂ કરાયેલા આંકડા અનુસાર, દેશભરમાં કુલ 4.86 કરોડ અને ગુજરાતમાં 20.48 લાખ મહિલાઓ ખેતીવાડી અને આનુષંગિક પ્રવૃત્તિઓમાં સક્રિય છે. આ મહિલાઓ MKSP (મહિલા કિસાન સશક્તિકરણ પરિયોજના) અંતર્ગત એગ્રો ઈકોલોજીકલ કાર્યોમાં જોડાયેલી છે.
Women Farmers:ખેતીવાડી ક્ષેત્રમાં 50% મહિલા કાર્યરત
કેન્દ્રના શ્રમ અને રોજગાર મંત્રાલય દ્વારા ઈ-શ્રમ પોર્ટલ પર 25 નવેમ્બર 2025 સુધીની નોંધણી મુજબ—
- ખેતી અને આનુષંગિક વ્યવસાયમાં કુલ 16.25 કરોડ કામદારો નોંધાયા છે.
- જેમાંથી 8.04 કરોડ કર્મચારીઓ મહિલાઓ, એટલે કે 50% જેટલો હિસ્સો મહિલાઓનો છે.
લેબર ફોર્સ સર્વે 2023-24 મુજબ—
- ગ્રામ્ય વિસ્તારોમાં 76.9%,
- શહેરી વિસ્તારોમાં 12.3%,
- અને રાષ્ટ્રીય સરેરાશ 64.4% મહિલાઓ ખેતી વડે રોજગારી મેળવે છે.
Women Farmers:ગુજરાત કરતાં ઘણા રાજ્યોમાં મહિલા ખેડૂતોની સંખ્યા વધુ
MKSP અંતર્ગત નોંધાયેલા મહિલા ખેડૂતોના આંકડા મુજબ—
- આંધ્રપ્રદેશ – 50.34 લાખ
- બિહાર – 48.26 લાખ
- મહારાષ્ટ્ર – 45.41 લાખ
- તેલંગાણા – 30.86 લાખ
- ઉત્તર પ્રદેશ – 36.04 લાખ
ગુજરાતનું સ્થાન પણ મહત્વપૂર્ણ છે, પરંતુ અન્ય રાજ્યોની સરખામણીએ મહિલા ખેડૂતોની ભાગીદારી વધુ રાજ્યોમાં વધારે જોવા મળે છે.
Women Farmers:શાકભાજી વેચાણથી પશુપાલન સુધી – મહિલાઓની આગેવાની
રાજકોટ સહિત ગુજરાતના અનેક જિલ્લાઓમાં—
- શાકભાજી વેચાણ,
- પાપડ–અથાણા,
- ફૂડ પ્રોસેસિંગ,
- અને પશુપાલન
જવાના ક્ષેત્રોમાં મહિલાઓ મોખરે છે.
મહિલાઓના સ્વાસ્થ્ય, સુરક્ષા અને ઉચ્ચ શિક્ષણ માટે—
- મહિલાઓ માટે ખાસ વાંચનાલય,
- ઉદ્યાનો,
- સ્વિમિંગ પૂલ,
- તેમજ ફક્ત મહિલાઓ માટે શરૂ કરવામાં આવેલી સેવાઓ
સ્થાનિક મનપા decadesથી ચલાવી રહી છે.
આગળનો માર્ગ: પડકારો હજી બાકી
જ્યાં એક તરફ મહિલાઓ ખેતીમાં મોખરે છે, ત્યાં—
- પુરતી સેનિટેશન સુવિધાઓનો અભાવ,
- સિટી બસ સર્વિસ ફ્રી કરવા પ્રશ્ન,
- અને સુરક્ષા સાથે જોડાયેલા મુદ્દાઓ
હજુ પણ સુધારાની રાહ જોઈ રહ્યા છે.
વધુ સમાચાર જોવા માટે અહી ક્લિક કરો
Gujarat Ration Card :6 વર્ષમાં 6.34 લાખ રેશનકાર્ડ રદ: 2025માં સૌથી વધુ 69 હજાર કેસ
