Govatsa Dwadashi 2024: કારતક માસના કૃષ્ણ પક્ષની ગોવત્સ દ્વાદશીને ગોવત્સ (ગાયનું વાછરડું) તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. ગોવત્સ દ્વાદશીને નંદિની વ્રત તરીકે પણ ઉજવવામાં આવે છે. હિન્દુ ધર્મમાં નંદિની એક દિવ્ય ગાય છે. આ દિવસે ગાયના વાછરડાની પૂજા કરવાની પરંપરા છે. પૂજા કર્યા પછી તેમને ઘઉંમાંથી બનેલું ભોજન કરાવવું જોઈએ. આ દિવસે ગાયના દૂધ અને ઘઉંમાંથી બનેલી વસ્તુઓનો ઉપયોગ પ્રતિબંધિત છે. કાપેલા ફળોનું સેવન ન કરવું જોઈએ. ગોવત્સની કથા સાંભળીને બ્રાહ્મણોને ફળ આપવું જોઈએ. ચાલો જાણીએ ગોવત્સ દ્વાદશીની તિથિ અને તેનું મહત્વ.
ધનતેરસના એક દિવસ પહેલા ગોવત્સ દ્વાદશી (#GovatsDwadashi) ઉજવવામાં આવે છે. ગોવત્સ દ્વાદશીના દિવસે ગાય અને વાછરડાની પૂજા કરવામાં આવે છે. પૂજા પછી ગાય અને વાછરડાને ઘઉંની બનાવટો આપવામાં આવે છે. જે લોકો ગોવત્સ દ્વાદશીનું પાલન કરે છે તેઓ દિવસ દરમિયાન કોઈપણ ઘઉં અને દૂધની બનાવટો ખાવાથી દૂર રહે છે. ગોવત્સ દ્વાદશીને નંદિની વ્રત તરીકે પણ મનાવવામાં આવે છે. નંદિની હિંદુ ધર્મમાં દૈવી ગાય છે.
આ વ્રત કારતક, માઘ અને વૈશાખ અને શ્રાવણ માસની કૃષ્ણ દ્વાદશીના રોજ રાખવામાં આવે છે. કારતકમાં વત્સ વંશની પૂજાનો નિયમ છે. આ દિવસ માટે બપોરના સમયે મગ, શલભ અને બાજરીને અંકુરિત કરીને વાછરડાને શણગારવાનો વિશેષ મહત્વ છે. વ્રત કરનાર વ્યક્તિએ પણ આ દિવસે તે ભોજન લેવું જોઈએ. એવું માનવામાં આવે છે કે આ દિવસે શ્રી કૃષ્ણ પ્રથમ વખત જંગલમાં ગાય અને વાછરડા ચરાવવા ગયા હતા. માતા યશોદાએ શ્રીકૃષ્ણને શૃંગાર કરીને ગાય ચારવા માટે તૈયાર કર્યા હતા.યશોદાએ બલરામને કહ્યું કે વાછરડાં ચરાવવા દૂર ન જશો અને કાન્હાને એકલો છોડશો નહીં.
આ ઉત્સવ પુત્રની શુભકામના માટે કરવામાં આવે છે. આ તહેવાર પર, ભીની માટીની ગાય, વાછરડું, વાઘ અને વાઘણની મૂર્તિઓ બનાવીને પાટલા પર મૂકવામાં આવે છે, પછી તેમની વિધિવત પૂજા કરવામાં આવે છે.
ગોવત્સ દ્વાદશીનું મહત્વ | Importance of Govats Dwadashi
એવું માનવામાં આવે છે કે આ દિવસે પૂજા કરવાથી ભગવાન શ્રીકૃષ્ણ ખૂબ જ પ્રસન્ન થાય છે અને બાળકોની દરેક મુશ્કેલીથી રક્ષણ કરે છે. એટલું જ નહીં નિઃસંતાનને પણ સંતાન સુખનું વરદાન મળે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે ગાયમાં 84 લાખ દેવી-દેવતાઓનો વાસ છે અને જે લોકો ગોવત્સ દ્વાદશી પર ગાયની પૂજા કરે છે તેમને તમામ 84 લાખ દેવી-દેવતાઓની કૃપા મળે છે.
ગાયની સાથે વાછરડાની પણ પૂજા
પૌરાણિક માન્યતા અનુસાર, ભગવાન શ્રી કૃષ્ણના જન્મ પછી માતા યશોદાએ આ દિવસે માતા ગાયના દર્શન કર્યા હતા અને તેમની પૂજા કરી હતી. ત્યારથી દ્વાદશીના દિવસે ગાય અને વાછરડા બંનેની પૂજા કરવાની પરંપરા શરૂ થઈ. આવી સ્થિતિમાં આ દિવસે વ્રત રાખવાથી અને ગાય અને વાછરડાની પૂજા કરવાથી જીવનમાં ખુશીઓ આવે છે.
એવું માનવામાં આવે છે કે જે લોકો આ દિવસે ગાય અને વાછરડાની પૂજા કરે છે તેઓને ગાયના શરીર પરના વાળ જેટલા વર્ષો સુધી ગૌલોકમાં રહેવાનો લ્હાવો મળે છે. આ ઉપરાંત શ્રી કૃષ્ણની કૃપાથી નિઃસંતાન લોકોને સુખ અને પ્રગતિના આશીર્વાદ મળે છે.
વાઘ બારસ 2024 (Govats Dwadashi Muhurat) તિથિ અને મુહૂર્ત :
વાઘ બારસ 2023 (#VaghBaras) 29 ઑકટોબર, 2024 ના રોજ ઉજવવામાં આવશે. ગોવત્સ દ્વાદશીને બચ બારસ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. અલગ-અલગ રાજ્યોમાં નામમાં ભિન્નતા હોઈ શકે છે, પરંતુ તહેવાર સાથે સંકળાયેલી માન્યતાઓ અને સંસ્કારો લગભગ દરેક પ્રદેશમાં સમાન છે. પરંતુ ચાલો પહેલા જાણીએ ગોવત્સ દ્વાદશી 2024 ની તારીખ અને મુહૂર્ત…
| Vagh Barash (Govatsa Dwadashi) | Date and Time |
| વાઘ બારસ Govatsa Dwadashi | 29/11/2024 |
| તિથીની શરૂઆત : Govatsa Dwadashi Tithi Starts from | 07:50 AM – 29 ઑકટોબર, 2024 |
| તિથીની સમાપ્ત : Govatsa Dwadashi Tithi Ends at | 10:31 AM – 30 ઑકટોબર, 2024 |
| પ્રદોષ કાળ મુહૂર્ત : Pradosh Kaal Govatsa Dwadashi | 06:04 PM to 08:36 PM – 29 ઑકટોબર, 2024 |
| પૂજા સમયગાળો : Duration | 02 કલાક 32 મિનિટ |
વાઘ બારસ 2024 (Govats Dwadashi) નું મહત્વ :
ગાયને હિન્દુ પૌરાણિક કથાઓમાં પૂજનીય માનવામાં આવે છે અને તેને પરમાત્માનું સ્વરૂપ માનવામાં આવે છે. દેશના વિવિધ ભાગોમાં, આ દિવસને વાઘ બારસ, વસુ બારસ, ગોવત્સ દ્વાદશી અથવા નંદિની વ્રત તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. જો કે, આ ભારતના મહારાષ્ટ્ર રાજ્યમાં સૌથી વધુ વ્યાપકપણે આ દિવસ મનાવવામાં આવે છે.
સમુદ્ર મંથનની પૌરાણિક કથા, જે દરમિયાન દેવતાઓ અને દાનવોએ સમુદ્ર મંથન કરીને અમૃત શોધવા માટે સ્પર્ધા કરી હતી, એવું માનવામાં આવે છે કે આ ઘટનાને દરમિયાન આકાશી ગાય કામધેનુની પણ ભેટ મળી હતી. જે સપ્ત ઋષિને આપવામાં આવી હતી. માતૃત્વ, ફળદ્રુપતા, દિવ્યતા અને ભરણપોષણના આશીર્વાદ સાથે સંકળાયેલી કામધેનુ વિપુલતાની દેવી માનવામાં આવે છે જેમાં હિંદુ માન્યતા પ્રમાણે અનેક દેવી-દેવતાના વાસ છે.
વાઘ બારસ 2024 (Vagh Baras 2024) નો ઇતિહાસ :
ભવિષ્ય પુરાણમાં ગોવત્સ દ્વાદશીની કથાનો ઉલ્લેખ છે. ભવિષ્ય પુરાણમાં, આપણને નંદિની, દૈવી ગાય અને તેના વાછરડાઓની વાર્તાનો ઉલ્લેખ મળે છે. હિંદુ ધર્મમાં ગાયને ખૂબ જ પવિત્ર માનવામાં આવે છે. તેઓને પવિત્ર માતા તરીકે પણ પૂજવામાં આવે છે કારણ કે તેઓ માનવજાતને પોષણ આપે છે.
લેટેસ્ટ સમાચાર માટે અહી કલિક કરો
યુ-ટ્યુબ ચેનલમાં શોર્ટ્સ જોવા અહીં કલિક કરો
ગુજરાતના મહત્વના સમાચાર માટે અહીં ક્લિક કરો
રોમાંચક સમાચાર માટે અહીં ક્લિક કરો
