Azimullah Khan: કેરળના મુખ્યમંત્રી પિનરાઈ વિજયને દાવો કર્યો હતો કે ‘ભારત માતા કી જય’ અને ‘જય હિંદ’ના નારા મુસ્લિમ અઝીમુલ્લા ખાને આપ્યા હતા. તેમણે રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘ (RSS)ને પૂછ્યું કે શું તે ‘ભારત કી માતા કી જય’ ના નારાનો ત્યાગ કરાશે?
આઝાદી કા અમૃત મહોત્સવની વેબસાઈટ પર અઝીમુલ્લા ખાનને 1857ના ક્રાંતિકારી તરીકે વર્ણવવામાં આવ્યા છે. વેબસાઈટ પર લખવામાં આવ્યું છે કે, ‘1857ની મહાન ક્રાંતિમાં અઝીમુલ્લાહે મહત્વની ભૂમિકા ભજવી હતી. તેમના જુસ્સાદાર ગીતોએ હિન્દુ અને મુસ્લિમ સમુદાયો વચ્ચે પરસ્પર પ્રેમનું જબરદસ્ત સૌહાર્દનું વાતાવરણ ઊભું કર્યું. તેણે ક્રાંતિની લગામ પોતાના હાથમાં રાખી અને મોટાભાગની ઘટનાઓ પોતે જ નિયંત્રિત કરી.
એક ગીતનો સ્ક્રીનશોટ પણ વેબસાઇટ પર શેર કરવામાં આવ્યો છે. આ વિશે એવું કહેવાય છે કે ‘અઝીમુલ્લાહ ખાને લખેલું ક્રાંતિકારી ગીત નાના સાહેબના આશ્રયદાતા અખબાર ‘પેમ-એ-આઝાદી’માં પ્રકાશિત થયું હતું. તેની મૂળ નકલ બ્રિટિશ મ્યુઝિયમ, લંડનમાં સચવાયેલી છે.
કોણ હતા અઝીમુલ્લા ખાન યુસુફઝાઈ? | Who was Azimullah Khan Yousafzai?
ખરેખર, અઝીમુલ્લા ખાન યુસુફઝાઈ મરાઠા પેશવા નાના સાહેબના વડા પ્રધાન હતા. તેમને 1857ના ક્રાંતિકારી પણ કહેવામાં આવે છે. ક્રાંતિકારી અઝીમુલ્લા ખાનનો જન્મ 17 સપ્ટેમ્બર, 1830ના રોજ થયો હતો.
અમર ચિત્ર કથાની વેબસાઈટ પર ઓક્ટોબર 2021માં પ્રકાશિત થયેલા એક લેખમાં જણાવાયું છે કે જ્યારે 1837-38નો ભયંકર દુકાળ પડ્યો ત્યારે અંગ્રેજોએ અઝીમુલ્લાહ (Azimullah Khan) ને તેની માતા સાથે કાનપુરમાં બ્રિટિશ મિશનરી પાસે મોકલ્યા. જેમ જેમ અઝીમુલ્લા મોટો થયો તેમ તેમ તેણે અંગ્રેજી અને ફ્રેન્ચ બંને ભાષા શીખી. આ કારણોસર, પછીથી તેમને બ્રિટિશ અધિકારીઓના સચિવની નોકરી મળી.
મરાઠા સામ્રાજ્યમાં નાના સાહેબ પેશ્વા-2ના સેક્રેટરીનું પદ સંભાળ્યું
આ ક્રમમાં, તેમણે મરાઠા સામ્રાજ્યના શાસક નાના સાહેબ પેશ્વા-2ના સેક્રેટરીનું પદ પણ સંભાળ્યું હતું. અઝીમુલ્લાહની બૌદ્ધિક ક્ષમતાથી નાના સાહેબ ખૂબ જ પ્રભાવિત થયા. આ કારણથી અઝીમુલ્લાહે (Azimullah Khan) તેમના સલાહકારની ભૂમિકા પણ ભજવી હતી.
પેશ્વા બાજી રાવ II ના દત્તક પુત્ર નાના સાહેબને તેમના સ્વર્ગસ્થ પિતાના પેન્શનને લઈને બ્રિટિશ સરકાર સાથે મતભેદો હતા. જો કે તેને તેના પિતાની મિલકત અને ટાઇટલ વારસામાં મળ્યું હતું, પરંતુ સરકારે તેને તેની સાથે આવતી પેન્શન આપવાનો ઇનકાર કર્યો હતો. તેથી, નાના સાહેબે અઝીમુલ્લા ખાનના નેતૃત્વમાં એક ટીમ ઈંગ્લેન્ડ મોકલી જેણે ત્યાંના ‘બોર્ડ ઓફ કંટ્રોલ’ સમક્ષ નાના સાહેબની તરફેણમાં દલીલો કરી.
અઝીમુલ્લા ખાન ઈંગ્લેન્ડમાં ઘણા રસપ્રદ લોકોને મળ્યા. લેડી ડફ-ગોર્ડન તેમાંના એક હતા. તેના પતિ સરકારી કર્મચારી હતા. લેડ ડફ ખાનને ઇંગ્લેન્ડમાં યોગ્ય લોકો તરફ દોરી ગયો. ખાનના પ્રયત્નો છતાં સરકારે નાના સાહેબનું પેન્શન ફરી શરૂ કરવાનો ઇનકાર કર્યો.
એવું કહેવાય છે કે અઝીમુલ્લા ખાને (Azimullah Khan) બ્રિટિશ મેજર જનરલ સર હ્યુ-વ્હીલરને ફસાવવામાં સફળતા મેળવી હતી, જેને નાના સાહેબે પોતે ઘેરી લેવાની યોજના બનાવી હતી. ખાને બ્રિટિશ અધિકારીને તેમના પરિવાર અને સહયોગીઓ સાથે સલામત માર્ગની ઓફર કરી.
કહેવાય છે કે અંગ્રેજોનો અત્યાચાર એટલો વધી ગયો હતો કે બધાએ બદલો લેવાનું નક્કી કર્યું. આ ક્રમમાં, લગભગ 900 બ્રિટિશ પુરૂષ અધિકારીઓ કે જેઓ પોતાનો જીવ બચાવવા ભાગી રહ્યા હતા તેમની હત્યા કરવામાં આવી હતી.
આનાથી ગુસ્સે થઈને અંગ્રેજોએ ગામડાઓ સળગાવવાનું શરૂ કર્યું. એક ઘટનામાં અઝીમુલ્લાહ (Azimullah Khan) બચી ગયો હતો. આ ક્રાંતિકારીનું મૃત્યુ કેવી રીતે થયું તે આજ સુધી સ્પષ્ટ થયું નથી. કેટલાક ઇતિહાસકારો કહે છે કે તે બ્રિટિશ સત્તાવાળાઓથી બચવાનો પ્રયાસ કરતી વખતે શીતળાના કારણે મૃત્યુ પામ્યો હતો, જ્યારે અન્ય લોકો કહે છે કે તે તાવથી મૃત્યુ પામ્યો હતો. જો કે, એક પુસ્તકમાં દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે અઝીમુલ્લાહ ખાનની અંગ્રેજોથી બચવાનો પ્રયાસ કર્યા બાદ કુસ્ઝતુનિયામાં હત્યા કરવામાં આવી હતી.
ધ્યાનમાં રાખો કે ઉત્તર કેરળના મુસ્લિમ બહુલ વિસ્તારની મુલાકાત દરમિયાન રાજ્યના મુખ્યમંત્રી પી. વિજયને કહ્યું હતું કે મુસ્લિમ શાસકો, સાંસ્કૃતિક નેતાઓ અને અધિકારીઓએ દેશના ઇતિહાસ અને સ્વતંત્રતા ચળવળમાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી છે.
તેમણે કહ્યું કે ‘ભારત માતા કી જય’નો નારો આપનાર અઝીમુલ્લા ખાન પણ મુસ્લિમ હતા. તેમણે કહ્યું, ‘અહીં આવેલા સંઘ પરિવારના કેટલાક નેતાઓએ તેમની સામે બેઠેલા લોકોને ‘ભારત માતા કી જય’ના નારા લગાવવા કહ્યું. આ સૂત્ર કોણે આપ્યું? મને ખબર નથી કે સંઘ પરિવાર જાણે છે કે તેમનું નામ અઝીમુલ્લા ખાન છે. CM પિનરાઈ વિજયને નાગરિકતા સંશોધન કાયદા (CAA) વિરુદ્ધ તેમની સતત ચોથી રેલીમાં આ વાતો કહી.
લેટેસ્ટ સમાચાર માટે અહી કલિક કરો
યુ-ટ્યુબ ચેનલમાં શોર્ટ્સ જોવા અહીં કલિક કરો
ગુજરાતના મહત્વના સમાચાર માટે અહીં ક્લિક કરો
રોમાંચક સમાચાર માટે અહીં ક્લિક કરો