“આનાથી સારો સંદેશ નથી જઈ રહ્યો”: સુપ્રીમ કોર્ટે જજોની પસંદગીયુક્ત નિમણૂંક પર કેન્દ્ર સરકારની ટિકા કરી

હાઈકોર્ટમાં ન્યાયાધીશોની નિમણૂંકના મામલે સુપ્રીમ કોર્ટે કેન્દ્ર સરકાર પર સવાલો ઉઠાવ્યા છે. કોર્ટે કેન્દ્રમાં પસંદગીની નિમણૂંકો પર નારાજગી વ્યક્ત કરી છે. સુપ્રિમ કોર્ટે આઠ પુનરાવર્તિત નામોની પણ નિમણૂંક ન કરવા બદલ ઠપકો આપ્યો છે. ગુજરાત અને દિલ્હી હાઈકોર્ટના ન્યાયાધીશોની બદલી અંગે કેન્દ્રના મૌન પર ટિપ્પણી કરવામાં આવી છે. કોર્ટે કહ્યું કે, તેનાથી દેશને ખોટો સંદેશ મળે છે. વારંવાર નામો આપવા છતાં પણ નિમણૂંક ન કરવી એ હેરાન કરવા જેવું છે.

સુપ્રીમ કોર્ટે કોલેજિયમની ભલામણોને લાગુ કરવા માટે કેન્દ્રને વધુ સમય આપ્યો અને કેન્દ્રને ઉકેલ લાવવા કહ્યું. હવે આ મામલામાં આગામી સુનાવણી 5 ડિસેમ્બરે થશે. જસ્ટિસ સંજય કિશન કૌલ અને સુધાંશુ ધુલિયાની બેન્ચે આ કેસની સુનાવણી કરી હતી.

સુપ્રીમ કોર્ટ કોલેજિયમ દ્વારા કરાયેલી ભલામણો છતાં ઉચ્ચ ન્યાયતંત્રમાં ન્યાયાધીશોની નિમણૂંકમાં વિલંબથી નારાજ સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે, આ સારા સંકેતો નથી. જસ્ટિસ સંજય કિશન કૌલે કહ્યું કે, સરકાર પણ પોતાની પસંદ-નાપસંદ અનુસાર જજોની નિમણૂંક અને બદલી કરી રહી છે. અમે અગાઉ પણ આ અંગે સરકારને ચેતવણી આપી છે. અલ્હાબાદ, દિલ્હી, પંજાબ અને ગુજરાત હાઈકોર્ટમાં ન્યાયાધીશોની બદલીની ભલામણ કરતી ફાઈલ સરકાર હજુ પણ લટકાવી રાખી છે. ગુજરાત હાઈકોર્ટમાં ચાર જજોની બદલીઓ પડતર છે. સરકારે આ અંગે કંઈ કર્યું નથી.

સરકારનો બચાવ કરતા એટર્ની જનરલે કહ્યું કે વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં વ્યસ્ત હોવાના કારણે આવું થયું છે. સરકારનો એવો કોઈ ઈરાદો નહોતો. અમે સરકારને જાણ કરી છે.

તેના પર જસ્ટિસ કૌલે કહ્યું કે અમે હાઈકોર્ટમાં 14 જજોની નિમણૂંકની ભલામણ કરી છે, પરંતુ નિમણૂંક માત્ર ગૌહાટી હાઈકોર્ટમાં જ થઈ છે. સરકારની આ પસંદ અને નાપસંદ ન્યાયાધીશોના વરિષ્ઠતાના આદેશને અસર કરે છે. વકીલો માત્ર વરિષ્ઠતા ખાતર જજ બનવાની સંમતિ આપે છે. જ્યારે સુરક્ષા નહીં હોય તો તે જજ બનવા માટે કેમ રાજી થશે?

જસ્ટિસ સંજય કિશન કૌલે કહ્યું કે, અમે ગત વખતે જે નામોનું પુનરાવર્તન કર્યું હતું તેમાંથી આઠ નામ હજુ પેન્ડિંગ છે. અમે જાણીએ છીએ કે તે નામો શા માટે પેન્ડિંગ રાખવામાં આવ્યા છે. સરકારની ચિંતા પણ આપણે જાણીએ છીએ. સરકારે અડધાથી વધુ નામો સ્પષ્ટ કર્યા નથી. અમારી માહિતી મુજબ, તમે 5 લોકો માટે ટ્રાન્સફર ઓર્ડર જારી કર્યા છે, પરંતુ 6 અન્ય લોકો માટે નહીં, તેમાંથી 4 ગુજરાતના છે. આ સારો સંકેત નથી. આમ પસંદગીયુક્ત ટ્રાન્સફર કરશો નહીં.

તેમણે કહ્યું કે તાજેતરમાં પુનરાવર્તિત નામોમાંથી 8 ઉમેદવારોની નિમણૂંક કરવામાં આવી નથી. આમાંના કેટલાક નિમણૂંક અન્ય લોકો કરતા વરિષ્ઠ છે. આ એવી વસ્તુ છે જેના વિશે આપણે પહેલા વાત કરી છે અને પછી ઉમેદવારોને બેંચમાં જોડાવા માટે સમજાવવું મુશ્કેલ બની જાય છે. સરકારે પાંચ નામો પર કોઈ ટિપ્પણી કરી નથી. 5 જૂના નામો, કેટલાક એક વખત અને બે વાર પુનરાવર્તિત થયા છે.

તેમણે કહ્યું કે, આમાંના કેટલાક નામો જેમની નિમણૂંક  થઇ છે તેના કરતા વરિષ્ઠ છે. જેના પર અમે પહેલેથી જ ટિપ્પણી કરી ચુક્યા છીએ કે જો કોઈ ઉમેદવારને ખબર ન હોય કે તે જજ બનશે તો તેની સિનિયોરિટી શું હશે, તો અસક્ષમ અને લાયક ઉમેદવારોને મનાવવા મુશ્કેલ બની જાય છે.

વરિષ્ઠ વકીલ દુષ્યંત દવેએ કહ્યું કે, સમય આવી ગયો છે કે 1992ની જેમ જ આદેશ જારી કરવામાં આવે, નહીં તો દેશને ખોટો સંદેશ જશે. કેન્દ્ર વતી એટર્ની જનરલે આ માટે સમય માંગ્યો છે.