Protein Supplements: છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં પ્રોટીન પાઉડર અને પ્રોટીન બાર ખૂબ જ લોકપ્રિય બન્યા છે. ઘણા પ્રકારના લોકો તેનો ઉપયોગ કરે છે. ફિટનેસ માટે જીમમાં જનારા લોકોથી લઈને જેઓ એટલા વ્યસ્ત છે કે તેમને સંપૂર્ણ ભોજન લેવાનો સમય નથી મળતો, દરેક જણ પ્રોટીન સપ્લિમેન્ટ્સનો ઉપયોગ કરે છે.
કેટલાક લોકો તેનો ઉપયોગ મસલ્સ વધારવા માટે કરે છે તો બીજી તરફ ખાસ કરીને મોટી ઉંમરના લોકો તેનો ઉપયોગ પોતાને ફિટ રાખવા માટે કરે છે. ઘણા ઉત્પાદનોને કુદરતી અથવા કાર્બનિક તરીકે વેચવામાં આવે છે અને ત્વરિત અને જાદુઈ લાભો હોવાનો દાવો કરે છે.
ભારતમાં 70% પ્રોટીન પાવડર વિશે ખોટી માહિતી (Protein Supplements)
પરંતુ, શું તેઓ ખરેખર સુરક્ષિત છે? જર્નલ “મેડિસિન” માં પ્રકાશિત થયેલા અભ્યાસ અનુસાર, ભારતમાં પરીક્ષણ કરાયેલા 36 પ્રોટીન પાવડરમાંથી 70% માં ખોટી માહિતી હોવાનું જણાયું હતું. અભ્યાસ અનુસાર, કેટલીક બ્રાન્ડ્સમાં વાસ્તવમાં અડધી માત્રામાં પ્રોટીન હોય છે જેનો તેઓ દાવો કરે છે. જે પરિસ્થિતિને વધુ ખરાબ બનાવે છે, તે એ છે કે 8% નમૂનાઓમાં જંતુનાશકના નમૂનાઓ અને 14% નમૂનાઓમાં હાનિકારક ફૂગ અફલાટોક્સિન મળી હતી.
વિવિધ પ્રકારના પ્રોટીન પાઉડર પર કરવામાં આવેલ અભ્યાસ
એક અભ્યાસ વિવિધ પ્રકારના પ્રોટીન પાઉડર પર હાથ ધરવામાં આવ્યો હતો, જેમાં પોષક પૂરવણીઓ, હર્બલ ઘટકો, વિટામિન્સ, ખનિજો અને અન્ય કુદરતી અથવા કૃત્રિમ પદાર્થોનો સમાવેશ થાય છે. 36 ઉત્પાદનોમાંથી, 9 ઉત્પાદનોમાં 40% કરતા ઓછું પ્રોટીન હોવાનું જણાયું હતું, જ્યારે બાકીના ઉત્પાદનોમાં 60% કરતા વધુ હતા. કુલ 25 પૂરક (69.4%) માં પ્રોટીન સામગ્રીની ખોટી જાણ કરવામાં આવી હતી. બીજા શબ્દોમાં કહીએ તો, ટેસ્ટમાં મળી આવેલ પ્રોટીનની માત્રા જાહેરાતમાં દર્શાવેલ રકમ કરતા ઓછી હતી અને આ ઘટાડો 10% થી 50% ની વચ્ચે હતો.
અભ્યાસમાં જાણવા મળ્યું છે કે એક જ કંપનીના બે ઉત્પાદનોમાં જાહેરાત કરતાં 62% અને 50.4% ઓછું પ્રોટીન હોય છે. તે જ સમયે, એક જાણીતી કંપનીનો પ્રખ્યાત પ્રોટીન પાવડર પણ ખોટી રીતે લેબલ થયેલો હોવાનું બહાર આવ્યું, તેમાં જણાવેલ રકમ કરતા 30% ઓછું પ્રોટીન હતું.
પ્રોટીન સપ્લિમેન્ટ (Protein Supplements) ખરીદતી વખતે સાવધાન રહો
તમે આવા કોઈપણ સપ્લીમેન્ટ્સ ખરીદતી વખતે સાવચેત રહે. તેમણે કહ્યું કે સૌથી મોટી ચિંતા એ છે કે વ્યક્તિને કેટલા પ્રોટીનની જરૂર હોય છે. આ જવાબ દરેક વ્યક્તિની ઉંમર, આરોગ્ય અને કસરતની દિનચર્યા પર આધાર રાખે છે, તેથી સમાન રકમ દરેક માટે એકસમાન ન હોઈ શકે.
ન્યુટ્રિશનિસ્ટની સલાહ લીધા વિના પ્રોટીન પાવડર ન લો
જે લોકો એથ્લેટિક્સમાં છે અને જેઓ ઓછી શારીરિક પ્રવૃત્તિ સાથે જીવનશૈલી જીવે છે. તેમના માટે પ્રોટીનની જરૂરિયાતો અલગ હોય છે. લોકો સામાન્ય રીતે જિમ અને ફાર્માસિસ્ટ પાસેથી પૂરક ખરીદે છે, જેમની પાસે ઉત્પાદનો વિશે પોષક માહિતી પ્રદાન કરવાની કુશળતા નથી. ન્યુટ્રિશનિસ્ટની સલાહ લીધા વિના કોઈપણ પ્રોટીન પાઉડરનું મોટી માત્રામાં સેવન કરવાથી કિડની, લીવર, ત્વચા અને શરીરના અન્ય પેશીઓને નુકસાન થઈ શકે છે.
FSSAI લેબલ પ્રોટીન પાવડર પર હોવું જોઈએ
કેટલાક પ્રોટીન બાર અને પાઉડરમાં ઉમેરાયેલ ખાંડ, સ્વાદ અને વિટામિન્સ પણ હોય છે. ડોકટરોએ ચેતવણી આપી હતી કે તેનાથી લોહીમાં સુગર લેવલ વધી શકે છે અને વજન પણ વધી શકે છે. ડૉક્ટરોએ સલાહ આપી છે કે કોઈપણ સપ્લિમેન્ટ ખરીદતી વખતે ખાતરી કરો કે તેના પર FSSAI લેબલ હોય અને પ્રોડક્ટના તમામ ઘટકોને ધ્યાનથી વાંચો.
ગયા વર્ષે ઓગસ્ટમાં, લોકસભામાં એક પ્રશ્નના જવાબમાં, કેન્દ્રીય આરોગ્ય પ્રધાન મનસુખ માંડવિયાએ કહ્યું હતું કે 2022-23માં, FSSAIએ 38,053 સિવિલ કેસ અને 4,817 ફોજદારી કેસ જેમ કે પ્રોટીન પાવડર અને આહાર પૂરવણીઓ (Protein Supplements) સાથે સંકળાયેલા હતા, જે ધારા-ધોરણો મુજબ નથી.
પ્રોટીન પાવડરની ઘણી બ્રાન્ડનું વેચાણ અને જાહેરાત ઓનલાઇન અને સ્ટોર્સમાં કરવામાં આવે છે. તે ચિંતાનો વિષય છે કે તેમાંના ઘણા તેમની ગુણવત્તા વિશે ખોટી માહિતી પ્રદાન કરે છે અને ગ્રાહકો કેટલાક પાવડરમાં હાજર હાનિકારક તત્ત્વો વિશે જાણતા નથી. આવા બ્રાન્ડ માલિકો સામે કડક કાર્યવાહી થવી જોઈએ.
વધુ સમાચાર માટે – અહી કલિક કરો, YouTube શોર્ટ્સ માટે – અહી કિલક કરો અને હિંદી સમાચાર વાંચવા – અહી ક્લિક કરો