બજાઓ ઢોલ સ્વાગત મેં… આજ પ્રભુશ્રી રામ RAM આયે હૈ… આગામી તા.22 જાન્યુઆરીના રોજ અયોધ્યામાં નવનિર્મિત RAM રામમંદિરનો પ્રાણપ્રતિષ્ઠા મહોત્સવ યોજાનાર છે ત્યારે સમગ્ર દેશમાં પ્રભુ શ્રી RAM રામનો મહિમા ગુંજી રહ્યો છે, આખા દેશમાં ખુશીનો માહોલ છવાયો છે. ત્યારે પ્રભુ શ્રીRAM રામના જીવનમાંથી પ્રેરણાદાયી વાતો પણ આપણે જાણવી જોઈએ ..
offbeat 263 | પ્રેરણાત્મક – રામ RAM અને રામાયણ સાથે જોડાયેલી પ્રેરણાત્મક વાર્તા
આપણા હિંદુધર્મમાં રામાયણનું ખુબ જ મહત્વ રહેલું છે. જેમાંથી આપણી જિંદગી પણ સુધારી શકાય તેવા ઉપાયો પણ રહેલા છે. મિત્રો આ દુનિયામાં ખુબ જ ઓછા લોકો હશે જે રામાયણ વિશે નહિ જાણતા હોય. સનાતન પરંપરામાં રામ નામનો જાપ કરવાથી સ્વર્ગ પ્રાપ્ત થાય છે. હિન્દુ ધાર્મિક ગ્રંથો અનુસાર, ભગવાન વિષ્ણુના અવતાર માનવામાં આવતા ભગવાન શ્રી રામની પૂજા દરેક દુ:ખ અને પરેશાનીઓને દૂર કરે છે અને સુખ, સમૃદ્ધિ અને સૌભાગ્યના આશીર્વાદ આપે છે.
ભગવાન રામ જગતમાં એવા આદર્શ છે, જેમણે મનુષ્ય તરીકે જન્મ લઈને ક્યારેય પોતાની ગરિમાનું ઉલ્લંઘન કર્યું નથી અને તેમને મર્યાદા પુરુષોત્તમ કહેવામાં આવે છે. આસુરી શક્તિઓ સાથે લડતી વખતે પણ તેમણે ક્યારેય સત્ય અને ધર્મનો પક્ષ છોડ્યો ન હતો. ચાલો જાણીએ ભગવાન રામના એવા ગુણો વિશે, જેમને અપનાવવામાં આવે તો જીવનના દરેક ક્ષેત્રમાં સફળતા નિશ્ચિત માનવામાં આવે છે.
પૌરાણિક માન્યતા અનુસાર, ભગવાન રામ સૂર્યવંશી હતા અને તેઓ દરરોજ સૂર્યોદય પહેલા ઉગતા સૂર્યદેવની પૂજા કરતા હતા. જો તમે ભગવાન રામના આ ગુણને તમારા જીવનમાં આત્મસાત કરશો, તો ચોક્કસપણે તમારા જીવનની અડધી સમસ્યાઓ આંખના પલકારામાં દૂર થઈ જશે કારણ કે તમે વહેલા જાગી જશો અને તમારા ધ્યેયને પ્રાપ્ત કરવા અને પડકારોનો સામનો કરવાનો માર્ગ શોધવા માટે વિચારમંથન શરૂ કરી શકશો.
પૌરાણિક માન્યતા અનુસાર, ભગવાન રામ સંચાલનની કળામાં નિપુણ હતા. તેઓ જાણતા હતા કે તેના સંસાધનો અને લોકોનો સારો ઉપયોગ કેવી રીતે કરવો. ભગવાન રામ અન્ય લોકોના ગુણોની તપાસ કરીને શ્રેષ્ઠ પરિણામ મેળવતા હતા. હનુમાનજીને લંકા મોકલવાના હોય કે સંજીવની જડીબુટ્ટી ખરીદવાની હોય કે પછી સમુદ્ર પાર કરવા માટે નળ-નીલને પુલ બનાવવાની જવાબદારી સોંપવાની હોય. રામાયણના નાયક કહેવાતા ભગવાન રામ ખૂબ જ નમ્ર હતા અને બધા પ્રત્યે સમાન ભાવ ધરાવતા હતા. તે દરેક નાની-મોટી વ્યક્તિને આ જ રીતે મળતા હતા.
જો આપણે રામકથામાં જોઈએ તો તેઓ એક બોટમેન કેવટ અને અષ્ટ-સિદ્ધિના દાતા મહાબલી હનુમાન સાથે સમાન રીતે ગળે લગાવીને તેમનો સ્નેહ વહેંચે છે. અયોધ્યાના રાજા હોવા છતાં તેના મનમાં તેનું કોઈ મહત્વ નથી અને તે શબરીના વાસી ફળો ખૂબ પ્રેમથી ખાય છે. આ જ કારણ છે કે તેમને સમાજના તમામ વર્ગો તરફથી પ્રેમ અને સમર્થન મળે છે.
પોતાના જીવનના તમામ સંબંધોનું સન્માન કરતા ભગવાન રામે એક એવું ઉદાહરણ રજૂ કર્યું કે આજે દુનિયાભરના લોકો ઈચ્છે છે કે તેમના ઘરમાં તેમના જેવો પુત્ર, ભાઈ, મિત્ર અને માસ્ટર હોય. ભગવાન રામે તેમના દરેક સંબંધને સન્માન આપતા તેમની લાગણીઓને ક્યારેય અવગણી નથી. પિતાનું વચન પૂરું કરવા તેમણે ક્ષણભરમાં આખું રાજપાટ છોડી દીધું. સુગ્રીવ અને નિષાદરાજ કેવત સાથેની મિત્રતાનું ઉત્તમ ઉદાહરણ રજૂ કર્યું
અને ત્યાં તેમને હનુમાનજીના સાચા ગુરુ કહેવામાં આવ્યા. વિશ્વના રક્ષક, ભગવાન વિષ્ણુના અવતાર હોવા છતાં અને તમામ મહાન શક્તિઓ ધરાવતા હોવા છતાં ભગવાન રામ હંમેશા સામાન્ય માણસનું જીવન જીવતા હતા. જીવન સાથે જોડાયેલા સૌથી મોટા પડકારોને પાર કરવા માટે તેમણે મર્યાદિત માધ્યમોમાં અમર્યાદિત લક્ષ્યો નક્કી કરીને એક સામાન્ય માણસની જેમ બતાવ્યું. એક સામાન્ય માનવીની જેમ તેમણે જીવનના તે મુશ્કેલ માર્ગ પર ચાલીને બતાવ્યું કે જેના પર લોકો ઘણીવાર મુશ્કેલી અનુભવે છે.
મિત્રો આપણે બધા જ જાણીએ છીએ કે ભગવાન શ્રી રામને તેમની માતાના આદેશથી 14 વર્ષનો વનવાસ ભોગવવો પડ્યો હતો. તે દરમિયાન રાવણ સીતામાતાને લંકામાં લઇ ગયો હતો. તે દરમિયાન રામ ઘણી બધી મુશ્કેલી માંથી પસાર થયા હતા. તે સમયગાળામાં ભગવાન શ્રી રામ સાથે ઘણા પ્રસંગો બની ગયા હતા.
offbeat 263 | પ્રેરણાત્મક – 300થી વધારે એવી રામકથાઓ છે
300થી વધારે એવી રામકથાઓ છે જે દુનિયાના વિવિધ ભાગમાં પ્રચલિત છે. આ સિવાય 2 થી 3 હજાર લોક કથાઓ પણ છે, જે રામકથા સાથે જોડાયેલી છે. ભારત સિવાય 9 અન્ય દેશ છે જ્યાં કોઇને કોઇ સ્વરૂપમાં રામકથા સાંભળવામાં અને ગાવામાં આવે છે. પોતાની ડિક્શનરી માટે ઓળખાતા બેલ્જિયમના પ્રો. કામિલ બુલ્કેએ રામકથા ઉપર સૌથી વધારે રિસર્ચ કર્યું છે.
તેમની એક પુસ્તક ‘રામકથાઃ ઉત્પત્તિ અને વિકાસ’ પણ ખૂબ જ પ્રચલિત છે. તેમાં તેમણે દુનિયાભરની રામકથાઓનું વિશ્લેષણ કર્યું છે. લોકોમાં ગોસ્વામી તુલસીદાસ દ્વારા રચિત રામચરિત માનસ સૌથી વધારે પ્રચલિત છે અને રામકથા સ્વરૂપે ઘર-ઘરમાં તેની જ પૂજા કરવામાં આવે છે. પરંતુ મૂળ રામકથા મહર્ષિ વાલ્મીકિ દ્વારા લખાયેલી રામાયણને માનવામાં આવે છે.
રામચરિતમાનસ સહિત બધી જ રામકથાઓ વાલ્મીકિ રામાયણથી જ પ્રેરિત છે.
સામાન્ય રીતે એવું માનવામાં આવે છે કે, રામજીના જીવન ઉપર સૌથી પહેલો ગ્રંથ મહર્ષિ વાલ્મીકિ દ્વારા લખાયેલ રામાયણ છે. થોડાં અંશે આ બાબત સાચી પણ છે. પરંતુ એવું નથી કે રામજીનો પહેલીવાર ઉલ્લેખ વાલ્મીકિએ પોતાના ગ્રંથમાં કર્યો હતો.
વેદોમાં રામજીનું નામ એક-બે સ્થાને મળે છે. ઋગ્વેદમાં એક સ્થાને શ્રીરામના નામનો ઉલ્લેખ મળે છે. જોકે, એ વાત સ્પષ્ટ નથી કે તે રામાયણના જ શ્રીરામ છે કે નહીં. પરંતુ ઋગ્વેદમાં રામ નામના એક પ્રતાપી અને ધર્માત્મા રાજાનો ઉલ્લેખ છે.
રામકથાનું સૌથી પહેલું બીજ દશરથ જાતક કથામાં મળે છે. જે લગભગ ઇ.સ.થી 400 વર્ષ પહેલાં લખવામાં આવી હતી. ત્યાર બાદ ઈ.સ.થી 300 વર્ષ પહેલાનો વાલ્મીકિ કાળ રામાયણનો મળે છે. વાલ્મીકિ રામાયણને સૌથી વધારે પ્રામાણિક એટલા માટે પણ માનવામાં આવે છે
વાલ્મીકિ ભગવાન રામના સમકાલીન હતાં અને સીતાજીએ તેમના આશ્રમમાં જ લવ-કુશને જન્મ આપ્યો હતો. લવ-કુશએ જ શ્રીરામના દરબારમાં વાલ્મીકિ દ્વારા લખાયેલી રામાયણ સંભળાવી હતી. ઋગ્વેદમાં માત્ર રામજીનો જ નહીં સીતા માતાનો પણ ઉલ્લેખ મળે છે. ઋગ્વેદમાં સીતાજીને ખેડૂતને દેવી માનવામાં આવે છે. સારા પાક અને જમીન જોતવા માટે સીતાજીની સ્તુતિઓ પણ મળે છે.
ઋગ્વેદના 10માં મંડળમાં આ સ્તુતિ મળે છે જે ખેડૂતોના દેવતાઓની પ્રાર્થના માટે લખવામાં આવ્યું છે. વાયુ, ઇન્દ્ર વગેરે સાથે સીતાજીની પણ સ્તૃતિ કરવામાં આવી છે. કાઠક ગ્રાહ્યસૂત્રમાં પણ ઉત્તમ ખેતી માટે યજ્ઞ વિધિ આપવામાં આવી છે. જેમાં સીતાજીના નામનો ઉલ્લેખ મળે છે.
શ્રી રામના જીવનમાંથી એક મહત્વનો સંદેશ મળે છે કે જ્યાં આજ્ઞા પાલનની વાત આવે ત્યાં અધિકારને જતો કરજો.
શ્રી રામ વંદનીય અને પ્રશંસનીય નહીં અનુકરણીય પણ છે.
રાજા દશરથે તો ભરતને રાજગાદી મજબૂરીમાં આપી હતી પણ શ્રી રામે રાજગાદીનો ત્યાગ મર્દાનગીથી કર્યો હતો. પોતાનો અધિકાર ભરતને મળતો જોઈ રામ ખુશ થઈ ગયા. પણ આપણે ખુશ થઈએ. પિતા એમની સંપત્તિ માં આપણને ચોથો ભાગ આપે છે. માલિક તે છે જ3 છોડે છે. અને જે પકડે છે તે ગુલામ છે. જેમણે પરિવારમાં પ્રેમ સંબંધ ટકાવી રાખવા છે એમણે અન્યાય, અપમાન અને અવગણના સ્વીકારવાની તૈયારી રાખવી પડશે.
સીતાજી જ્યારે રામ સાથે વનમાં જવા તૈયાર થયા ત્યારે તેમણે કૌશલ્યા માતાને કહ્યું કે રાજમહેલમાં હું સુખ સાથે રહીશ પણ શ્રી રામ મારુ સૌભાગ્ય છે. અને વનમાં હું મારા સૌભાગ્ય સાથે રહીશ. આજ વાતને અનુલક્ષીને તેમણે કહ્યું કે જો સંસાર માંડવો પડે અને લગ્ન કરવા પડે તો દીકરીઓ અને દિકરાઓના મા- બાપે સંપત્તિવાળું ઘર પસંદ કરવા કરતાં સારા સ્વભાવવાળો પરિવાર પસંદ કરવો. આપણું સૌભાગ્ય બનશે.
સીતાજીનું જીવન શીખવાડે છે કે સુખ અને સૌભાગ્યમાં સૌભાગ્ય પસંદ કરજો. હનુમાનજીનું જીવન ભક્ત બનવા માટે આદર્શ રૂપ છે. પૂર્ણ સમર્પણ વાળું તેમનું જીવન છે. આપણને બોધ મળે છે કે ક્યારેય સમર્પણમાં સામેવાળી વ્યક્તિ પર શંકા કરશો. પૂર્ણપણે સમર્પિત થઈ જજો. રાવણનું જીવન બતાવે છે કે જીવનમાં ક્યારેય આશક્તિ કે અહંકારને મહત્વ આપતા. એનો સદાય માટે ત્યાગ કરી દેજો. જો મહત્વ આપી દીધું તો પતન નિશ્ચિત છે
ભગવાન શ્રી રામની જન્મભૂમિ અયોધ્યામાં ભવ્ય રામ મંદિરનું નિર્માણ થયું છે. ઉત્તર પ્રદેશનું પવિત્ર શહેર અયોધ્યા ભગવાન રામના જન્મસ્થળ તરીકે અત્યંત ધાર્મિક અને ઐતિહાસિક મહત્વ ધરાવે છે. રામાયણ અને મહાભારત જેવા પ્રાચીન ગ્રંથોમાં તેના ઉલ્લેખ છે. અયોધ્યા હિન્દુઓ માટે એક મહત્વપૂર્ણ તીર્થસ્થાન બની ગયું છે. શહેરની સાંસ્કૃતિક ઓળખ તેના ઇતિહાસ અને ધાર્મિક મહત્વ સાથે ઊંડાણપૂર્વક સંકળાયેલી છે.
મંદિરમાં પાંચ પ્રકારના મંડપ છે, જેમાં નૃત્ય, રંગ, સભા,પ્રાર્થના અને કીર્તન થશે. મંદિરના પ્લીન્થ એરિયા સુધી પહોંચવા અને રામલાલના દર્શન કરવા માટે કુલ 32 સીડીઓ ચડવી પડશે. રામ મંદિરના ગર્ભગૃહને મકરાણા આરસ પથ્થરથી બનાવવામાં આવ્યું છે. નાગર શૈલીમાં બનેલા 235 ફૂટ પહોળા, 360 ફૂટ લાંબા અને 161 ફૂટ ઊંચા રામ મંદિરની મુખ્ય ઇમારત રાજસ્થાનના બંસી પર્વતના રેતીના પથ્થરમાંથી બનાવવામાં આવી રહી છે, જે હજારો વર્ષો સુધી ચાલશે.