Rath Yatra 2024: ઓરિસ્સાના પુરીમાં દર વર્ષે જગન્નાથ રથયાત્રાનું આયોજન કરવામાં આવે છે. દર વર્ષે અષાઢ માસના શુક્લ પક્ષની દ્વિતિયા તિથિથી દશમી સુધી રથયાત્રાનું આયોજન કરવામાં આવે છે અને આ યાત્રાના સાક્ષી બનવા માટે વિશ્વભરમાંથી ભક્તો આવે છે. દર વર્ષે રથયાત્રામાં 3 રથ સામેલ થાય છે. જેમાંથી એક રથ ભગવાન જગન્નાથનો, એક બલરામજીનો અને એક બહેન સુભદ્રાનો છે. આવો અમે તમને રથયાત્રાના મહત્વ અને ઈતિહાસ વિશે વિગતવાર જણાવીએ.
Jagannath Rath Yatra 2024: જગન્નાથ રથયાત્રા આ વર્ષે 7 જુલાઈથી શરૂ થઈ રહી છે. જગન્નાથ રથયાત્રા દર વર્ષે અષાઢ માસના શુક્લ પક્ષની દ્વિતિયાથી શરૂ થાય છે અને આ રથયાત્રા દશમી તિથિના દિવસે પૂરી થાય છે. ભગવાન કૃષ્ણના અવતાર ગણાતા ભગવાન જગન્નાથ તેમના મોટા ભાઈ બલરામ અને તેમની બહેન સુભદ્રા સાથે દર વર્ષે ઓરિસ્સાના પુરી શહેરમાં રથયાત્રા માટે નીકળે છે અને આ યાત્રા સમગ્ર વિશ્વમાં રથયાત્રા તરીકે ઓળખાય છે.
જગન્નાથજીની રથયાત્રામાં ભાગ લેવાનું પુણ્ય સો યજ્ઞો બરાબર ગણાય છે. નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે અક્ષય તૃતીયાના દિવસથી જ શ્રી કૃષ્ણ, બલરામ અને સુભદ્રાના રથના નિર્માણ સાથે રથયાત્રાની તૈયારીઓ શરૂ થાય છે. અહીં પુરીમાં ભગવાન જગન્નાથનું 800 વર્ષ જૂનું મંદિર છે અને અહીં ભગવાન કૃષ્ણ જગન્નાથના રૂપમાં નિવાસ કરે છે. આવો તમને જણાવીએ કે આ ઐતિહાસિક રથયાત્રા કેવી રીતે શરૂ થઈ અને ત્રણેય રથ સાથે જોડાયેલી ખાસ બાબતો વિશે પણ જાણીએ.
Rath Yatra 2024: જગન્નાથ યાત્રાનું મહત્વ
ભગવાન જગન્નાથ અને તેમના ભાઈઓ અને બહેનોના રથ લીમડાના પુખ્ત અને પાકેલા લાકડામાંથી બનાવવામાં આવે છે. તેને ‘દારૂ‘ કહેવામાં આવે છે. રથને બનાવવામાં લાકડા સિવાય અન્ય કોઈ સામગ્રીનો ઉપયોગ કરવામાં આવતો નથી. ભગવાન જગન્નાથના રથમાં કુલ 16 પૈડા છે અને તે અન્ય બે રથ કરતા મોટા છે. રથયાત્રા દરમિયાન કેટલીક ધાર્મિક વિધિઓ પણ કરવામાં આવે છે.
એવું માનવામાં આવે છે કે આ રથયાત્રાને રૂબરૂ જોવાથી જ 1000 યજ્ઞોનું પુણ્ય ફળ મળે છે. જ્યારે ત્રણેય સજ્જ થઈને રથયાત્રા માટે તૈયાર થાય છે, ત્યારે પુરીના રાજા ગજપતિની પાલખી આવે છે અને પછી રથની પૂજા કરવામાં આવે છે. ત્યાર બાદ રથ મંડપ અને રથયાત્રાના રૂટને સોનાની સાવરણીથી સાફ કરવામાં આવે છે.
રથ દર વર્ષે મજાર પર કેમ રોકાય છે
આ રથ દર વર્ષે આ મજાર પર કેમ રોકાય છે, તેની યાત્રા દરમિયાન ભગવાન જગન્નાથનો રથ મુસ્લિમ ભક્ત સલબેગની મજાર પર ચોક્કસથી રોકાઈ જાય છે. એવું માનવામાં આવે છે કે એકવાર જગન્નાથજીના ભક્ત ભગવાનના દર્શન કરવા સાલબેગ પહોંચી શક્યા ન હતા. પછી તેમના મૃત્યુ પછી, જ્યારે તેમની મજાર બનાવવામાં આવી, ત્યારે ત્યાંથી પસાર થતી વખતે રથ આપોઆપ ત્યાં અટકી ગયો. ત્યારબાદ તેમના આત્માની શાંતિ માટે પ્રાર્થના કરવામાં આવી હતી અને ત્યારબાદ રથ આગળ વધી શકે. ત્યારથી દર વર્ષે રથયાત્રા દરમિયાન જગન્નાથજીનો રથ માર્ગમાં સાલબેગની મજાર પાસે અટકે છે.
જગન્નાથ યાત્રા પછી રથનું શું થાય છે?
ભગવાન જગન્નાથ (Rath Yatra 2024) ની રથયાત્રા મુખ્ય મંદિરથી શરૂ થાય છે અને 3 કિલોમીટર દૂર સ્થિત તેમના માસીના ઘર ગુંડીચા મંદિરમાં સમાપ્ત થાય છે. અહીં ભગવાન જગન્નાથ 7 દિવસ આરામ કરે છે અને પછી ઘરે પરત ફરે છે. આને બહુદા યાત્રા કહે છે. બલભદ્રજીનો રથ યાત્રામાં સૌથી આગળ ચાલે છે. બહેન સુભદ્રાનો રથ મધ્યમાં છે અને ભગવાન જગન્નાથનો રથ પાછળ છે. ત્રણેય રથ ખૂબ મોટા છે. તેમની સરેરાશ ઊંચાઈ 13 મીટર (42 ફૂટ) છે.
રથનું પૈડું સૌથી મોંઘો
યાત્રા પૂર્ણ થયા બાદ રથના ભાગોને અલગ કરવામાં આવે છે. અહેવાલો અનુસાર રથના મોટા ભાગની હરાજી કરવામાં આવી છે. તેના ભાગોની વિગતો શ્રીજગન્નાથ વેબસાઇટ પર આપવામાં આવી છે. રથનું પૈડું સૌથી મોંઘો ભાગ છે, જેની પ્રારંભિક કિંમત 50 હજાર રૂપિયા છે. રથના ભાગો ખરીદવા માટે સૌ પ્રથમ અરજી કરવી પડશે. આ સિવાય જે કોઈ પણ તેમને પ્રાપ્ત કરે છે, તેઓ તેનો ખોટો ઉપયોગ કરી શકતા નથી. મંદિરની સૂચના અનુસાર પૈડાં અને અન્ય ભાગોને સુરક્ષિત રાખવાની જવાબદારી ખરીદનારની છે.
આજે પણ ભગવાન માટે રસોઈ માટીના વાસણોમાં બને છે
હરાજી સિવાય રથના બાકીના લાકડાને મંદિરના રસોડામાં મોકલવામાં આવે છે. ત્યાં તેઓ દેવતાઓ માટે પ્રસાદ રાંધવા માટે બળતણ તરીકે ઉપયોગમાં લેવાય છે. આ પ્રસાદ દરરોજ લગભગ 1 લાખ ભક્તોને આપવામાં આવે છે. પુરીમાં સ્થિત જગન્નાથ મંદિરનું રસોડું એક મેગા કિચન છે. ભગવાનને અર્પણ કરવા માટે અહીં દરરોજ 56 પ્રકારના પ્રસાદ તૈયાર કરવામાં આવે છે. આજે પણ આ બધો ખોરાક માટીના વાસણોમાં તૈયાર કરવામાં આવે છે.
લેટેસ્ટ સમાચાર માટે અહી કલિક કરો
યુ-ટ્યુબ ચેનલમાં શોર્ટ્સ જોવા અહીં કલિક કરો
ગુજરાતના મહત્વના સમાચાર માટે અહીં ક્લિક કરો
રોમાંચક સમાચાર માટે અહીં ક્લિક કરો
