Arvind Kejriwal: દિલ્હી દારૂ કૌભાંડ કેસમાં તપાસની ભારે ઊથલ-પાતાળ બાદ મામલો ધરપકડ સુધી પહોંચ્યો હતો. દિલ્હીના સીએમ અરવિંદ કેજરીવાલની ગુરુવારે રાત્રે ધરપકડ કરવામાં આવી હતી. દિલ્હી હાઈકોર્ટે એજન્સી દ્વારા શિક્ષાત્મક કાર્યવાહી પર સ્ટે આપવાનો ઈન્કાર કર્યા બાદ કેજરીવાલની ધરપકડનો માર્ગ સાફ થઈ ગયો હતો.
જો કે, કોર્ટે 22 એપ્રિલ સુધીમાં મુખ્યમંત્રીની ધરપકડ અંગે ED પાસેથી જવાબ માંગ્યો હતો. હવે સવાલ એ છે કે ધરપકડ બાદ કેજરીવાલ (Arvind Kejriwal) મુખ્યમંત્રી પદેથી રાજીનામું આપશે કે પછી જેલની અંદરથી સરકાર ચલાવશે. આખરે કાયદામાં આ બાબતે શું જોગવાઈ છે?
Arvind Kejriwal: રાજીનામું આપવું જરૂરી છે કે મજબૂરી
અરવિંદ કેજરીવાલ દેશની રાજનીતિમાં એવા પ્રથમ મુખ્યમંત્રી નથી કે જેમની સીએમ રહીને ધરપકડ થઈ હોય. તાજેતરમાં જ ઝારખંડના સીએમ હેમંત સોરેનની પણ ધરપકડ કરવામાં આવી છે. ધરપકડ બાદ હેમંતે મુખ્યમંત્રી પદેથી રાજીનામું આપી દીધું હતું. હેમંત પછી ચંપાઈ સોરેન મુખ્યમંત્રી બન્યા.
મુખ્યમંત્રી પદ સંભાળતા જ જયલલિતાની તમિલનાડુમાં ધરપકડ પણ થઈ હતી. જે બાદ ઓ પનીરસેલ્વમને મુખ્યમંત્રી બનાવવામાં આવ્યા હતા.
બિહારમાં લાલુ પ્રસાદ યાદવે ધરપકડ બાદ પત્ની રાબડી દેવીને મુખ્યમંત્રી બનાવ્યા હતા. ધરપકડ બાદ તેમણે પદ પરથી રાજીનામું પણ આપી દીધું હતું. તો શું કેજરીવાલ પણ ધરપકડ બાદ રાજીનામું આપશે?
જો કે આમ આદમી પાર્ટીએ કેજરીવાલના રાજીનામાને નકારી કાઢ્યો છે. દિલ્હી સરકારના મંત્રી આતિશીએ કહ્યું છે કે કેજરીવાલ (Arvind Kejriwal) જેલની અંદરથી સરકાર ચલાવશે. કાનૂની નિષ્ણાતો કહે છે કે કેટલાક મુદ્દાઓ કાયદાકીય અવરોધોથી પર હોઈ શકે છે, પરંતુ પરંપરાઓ અને નૈતિકતાના પ્રશ્નો પણ ઉભા થશે.
શું રાજીનામું છેલ્લો વિકલ્પ છે?
કાનૂની નિષ્ણાત અને સુપ્રીમ કોર્ટના એડવોકેટ અશ્વિની ઉપાધ્યાયનું કહેવું છે કે જો કોઈ પણ મંત્રી કે મુખ્યમંત્રી કોઈપણ કેસમાં ધરપકડ થાય અને જેલમાં જાય તો પણ તે રાજીનામું આપવાની કોઈ જવાબદારી હેઠળ નથી.
એડવોકેટ ઉપાધ્યાયના જણાવ્યા અનુસાર, ગયા વર્ષે તેમણે સુપ્રીમ કોર્ટમાં અરજી આપી હતી કે, જે મંત્રી જેલમાં જાય છે તેને પદથી વંચિત કરવા જોઈએ, ત્યારે સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું હતું કે પીપલ્સ એક્ટમાં એવી કોઈ જોગવાઈ નથી કે જેનાથી જેલમાં જાય તેને મંત્રી પદ પરથી વંચિત કરવા જોઈએ કે રાજીનામું ફરજિયાત બનાવાવું જોઈએ.
આમ, જો કોઈ મુખ્યમંત્રી કે મંત્રી જેલમાં જાય તો રાજીનામું આપવું કાયદાકીય રીતે ફરજિયાત નથી. આ અંગે સુપ્રીમ કોર્ટના એડવોકેટ જ્ઞાનંત સિંહનું કહેવું છે કે કાયદા હેઠળ દોષિત વ્યક્તિ પર છ વર્ષ સુધી ચૂંટણી લડવા પર પ્રતિબંધ છે, પરંતુ જો કોઈ આરોપી હોય અને જેલમાં હોય તો તે સાંસદ અને ધારાસભ્યની ચૂંટણી લડી શકે છે. જે ચૂંટણી લડી શકે છે તે જેલમાં રહીને મંત્રી પણ રહી શકે છે.
કાનૂની જોગવાઈ શું?
કાનૂની નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે ધરપકડ બાદ રાજીનામું આપવાની કોઈ મજબૂરી નથી. કાનૂની નિષ્ણાતો માને છે કે ધરપકડને દોષિત ગણી શકાય નહીં.
આ સ્થિતિમાં કોઈ પણ મુખ્યમંત્રી તેમની ધરપકડને કારણે તરત જ પોતાનું પદ ગુમાવી શકે નહીં. બીજી તરફ નિષ્ણાતો એમ પણ કહી રહ્યા છે કે જેલમાંથી સરકાર ચલાવવી કેટલી વ્યવહારુ રહેશે તે જોવાનું રહેશે. વળી, લોકશાહીની પરંપરાઓ પ્રમાણે તે કેટલું હશે?
આ માટે જેલના નિયમો સહિત વિવિધ પાસાઓ પર ઘણું નિર્ભર રહેશે. લોકસભાના ભૂતપૂર્વ મહાસચિવ અને બંધારણીય નિષ્ણાત કહે છે કે કેબિનેટની બેઠકો પણ વીડિયો કોન્ફરન્સિંગ દ્વારા યોજાય છે. જો કે, જ્યાં સુધી કેબિનેટની બેઠક અથવા જેલમાંથી મંત્રીઓ સાથેની બેઠકનો સંબંધ છે, તેના માટે જેલ પ્રશાસનની મંજૂરીની જરૂર પડશે. જેલ પ્રશાસનની મંજૂરી વગર આ શક્ય બને નહીં. આવી સ્થિતિમાં, તે સંપૂર્ણપણે જેલ ઓથોરિટી પર નિર્ભર રહેશે.
આવી સ્થિતિમાં જો મુખ્યમંત્રી જેલમાંથી સરકાર ચલાવવા માંગતા હોય અને જેલ સત્તામંડળ તેના માટે પરવાનગી આપે તો તે શક્ય બની શકે છે. આ સાથે ભ્રષ્ટાચારના કેસમાં ધરપકડ બાદ કેસ ચલાવવા માટે રાજ્યપાલની મંજૂરી લેવી પડે છે. આવી સ્થિતિમાં જેલમાંથી સરકાર ચલાવવી વ્યવહારિક રીતે કેટલી શક્ય બનશે તે અંગે દ્વિધા યથાવત છે. આવી સ્થિતિમાં કોર્ટ પર ઘણું નિર્ભર રહેશે.
લેટેસ્ટ સમાચાર માટે અહી કલિક કરો
યુ-ટ્યુબ ચેનલમાં શોર્ટ્સ જોવા અહીં કલિક કરો
ગુજરાતના મહત્વના સમાચાર માટે અહીં ક્લિક કરો
રોમાંચક સમાચાર માટે અહીં ક્લિક કરો
