Bye Bye 2023:ધરતીકંપના આંચકા, જંગલની પ્રચંડ આગ અને દુષ્કાળથી લઈને જબરજસ્ત પૂર, જોખમી ભૂસ્ખલન, પ્રચંડ ચક્રવાત અને તોફાની વાવાઝોડાઓથી ભરેલું આ 2023 નું વર્ષ આપત્તિજનક વર્ષ સાબિત થયું છે. 2023 નું વર્ષ અનેક કિસ્સાઓથી ભરેલું રહ્યું છે. આર્થિકથી લઈને કુદરતી અને માનવસર્જિત આફતોનો આ વર્ષે અણધાર્યો વરસાદ રહ્યો છે. ધરતીકંપના આંચકા, જંગલની પ્રચંડ આગ અને દુષ્કાળથી લઈને જબરજસ્ત પૂર, જોખમી ભૂસ્ખલન, પ્રચંડ ચક્રવાત અને તોફાની વાવાઝોડાઓથી ભરેલું આ 2023 નું વર્ષ આપત્તિજનક વર્ષ સાબિત થયું છે. હવામાનમાં ફેરફાર, વધતી જતી વૈશ્વિક વસ્તી, ખાસ કરીને દરિયાકાંઠાના અને નીચાણવાળા વિસ્તારો જેવા ચોક્કસ જોખમો ધરાવતા પ્રદેશોમાં બદલાતા વલણો તેના માટે જવાબદાર છે. જો કે, 2023માં આબોહવા પરિવર્તને વિનાશ સર્જયો છે.
તો આવો 2023માં વિશ્વભરમાં સર્જાયેલી કુદરતી આફતો પર કરીએ એક નજર: આ વર્ષે અમેરિકાએ 23 અલગ-અલગ આપત્તિઓ સહન કરી છે, જેમાં પ્રત્યેક ઘટનાએ એક અબજ ડોલરથી વધુનું નુકસાન પહોંચાડ્યું છે. અગાઉના પાંચ વર્ષોમાં યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સે વાર્ષિક સરેરાશ 18 કુદરતી આપત્તિઓનો સામનો કર્યો.
1. હરિકેન ઓટિસ (Hurricane Otis 2023)
ઓક્ટોબર 25, 2023ના રોજ સવારે 1:25 વાગ્યે ઓટિસ ચક્રવાતે મેક્સિકોના પેસિફિક કિનારે લેન્ડફોલ કર્યું હતું. તેનું કેન્દ્રબિંદુ એકાપુલ્કોની દક્ષિણે પાંચ માઇલ દૂર હતું. અસર સમયે ઓટીસમાં 165 માઇલ પ્રતિ કલાકની ઝડપે સતત પવન ફૂંકતો હતો, જેને કેટેગરી 5ના વાવાઝોડાની પ્રચંડ તાકાતનું પ્રદર્શન કર્યું હતું. આ હરિકેને પેટ્રિશિયાના અગાઉના રેકોર્ડને વટાવીને મેક્સિકોના પેસિફિક દરિયાકાંઠે અથડાનાર ઈતિહાસના સૌથી પ્રચંડ શક્તિશાળી વાવાઝોડા તરીકે સ્થાપિત કર્યું હતું. આ ચક્રવાતને કારણે પર્યટન પર નિર્ભર રહેતા એકાપુલ્કોમાં લગભગ 80% હોટલો અને 96% બિઝનેસને નુકસાન થયું હતું.
Bye Bye 2023 : લિબિયા પૂર 2023
9 સપ્ટેમ્બરના સપ્તાહના અંતે ભૂમધ્ય વાવાઝોડું ડેનિયલ પૂર્વીય લિબિયામાંથી પસાર થયું હતું. તેના પગલે ભારે વરસાદ અને અંતે વ્યાપક પૂરે વિનાશનું પગેરું છોડી દીધું હતું. ડેનિયલનો પ્રલય એટલો ભયાનક હતો કે લિબિયાના ઉત્તરપૂર્વીય પ્રદેશમાં આઠ મહિનાના વરસાદ સમાન વરસાદ એક જ દિવસમાં પડ્યો હતો. 11 સપ્ટેમ્બરના રોજ પરિસ્થિતિ વધુ વણસી ગઈ જ્યારે બે ડેમ દબાણમાં આવતા પહેલાથી જ ડૂબી ગયેલા વિસ્તારોમાં 1 બિલિયન ક્યુબિક ફીટ (30 મિલિયન ક્યુબિક મીટર) પાણી છોડવામાં આવ્યું હતું. 1,00,000 આસપાસ લોકોનો વસવાટ ધરાવતું પૂર્વીય શહેર ડેર્ના ગંભીર રીતે અસરગ્રસ્ત થયું અને મહાઆફતના અંતે શહેરનો એક તૃતાંક્ષ ભાગ અદ્રશ્ય થઈ ગયો.
Bye Bye 2023 : મોરોક્કોમાં આવ્યો હતો 8 સપ્ટેમ્બર 2023એ વિનાશક ભૂકંપ
8 સપ્ટેમ્બરની રાત્રે મોરોક્કોમાં સ્થાનિક સમય 11 વાગ્યા આસપાસ 6.8 તીવ્રતાનો વિનાશક ભૂકંપ આવ્યો હતો. આ ધરતીકંપનં3 કેન્દ્રબિંદુ જમીનથી 11.5 માઈલની ઉંડાઈએ અને અલ હૌઝ પ્રાંતની અંદર ઉચ્ચ એટલાસ પર્વતોમાં સ્થિત અડાસિલ શહેરની નજીક, મારાકેશ (ફ્રેન્ચ: મરાકેચ)ની દક્ષિણ-પશ્ચિમમાં 44 માઈલ દૂર હતું. આ પ્રદેશ અસંખ્ય વિચિત્ર છતાં ઓછા ગામડાંઓથી ઘેરાયેલો છે. ભૂકંપના કેન્દ્રના 30 માઇલની અંદર રહેતા આશરે 380,000 વ્યક્તિઓએ આ કપરી સ્થિતિના ગંભીર પરિણામોનો સામનો કરવો પડ્યો હતો. જો કે, આ ત્રિજ્યાની બહારના આસપાસના ઓછામાં ઓછા 5 લાખ લોકોને પણ આ કુદરતી આફતની અસર થઈ હતી.
Bye Bye 2023 : ચીનનું 2023નું વિનાશક પૂર
29મી જુલાઈથી ઉત્તરપૂર્વીય ચીનમાં અભૂતપૂર્વ વરસાદ અને ઓછામાં ઓછા 16 શહેરો અને પ્રાંતોમાં પર પૂરની ભારે અસર થઈ હતી. આ મોસમી માર આપનાર વરસાદનું કારણ ટાયફૂન ડોક્સુરી (Doksuri) હતું. 2023માં પેસિફિકમાં ત્રાટકનાર આ પાંચમું વાવાઝોડું હતું. આ પૂર બેઇજિંગ માટે એક ઐતિહાસિક સમયગાળાની સાક્ષી પૂરાવીને ગયો હતો. કારણ કે 140 વર્ષમાં સૌથી વધુ વરસાદ પડ્યો હતો. નોંધનીય છે કે, માત્ર 83 કલાકમાં વરસાદ વર્ષના કુલ વરસાદના 60% માત્રાને વટાવી ગયો હતો.
વરસાદ અને ક્રમિક વાવાઝોડાએ ચોમાસાની ઋતુ ઓગસ્ટમાં વધુ તીવ્ર બની અને પ્રદેશોમાં પૂર, પાણીનો ભરાવો, કાદવ સામે સમગ્ર રાષ્ટ્ર અને સરકાર લાચાર બની ગઈ હતી. આ તોફાની સમયગાળા દરમિયાન વાવાઝોડા સાઓલાએ 2 સપ્ટેમ્બરના રોજ દક્ષિણ ચીનમાં લેન્ડફોલ કર્યું હતું. જેણે 8,80,000થી વધુ લોકોને સ્થળાંતર કરવાની ફરજ પાડી હતી. અગાઉ 13 ઓગસ્ટના રોજ ઝિઆન સિટીના વેઇઝિપિંગ ગામમાં એક દુ:ખદ ફ્લેશ પૂર અને ભૂસ્ખલનમાં 24 લોકોના મોત થયા હતા. તેમાં ત્રણ લોકો ગુમ થયા હતા તથા આશરે 900 ઘરોને નુકશાની થઈ હતી.
Bye Bye 2023 :એટલાન્ટિક હરિકેન સિઝન (Atlantic Hurricane Season 2023)
2023માં વાવાઝોડાની મોસમમાં કુલ 22 વાવાઝોડાની રચના થઈ હતી, જે સાત સામાન્ય વાવાઝોડા અને અંદાજે 3 મોટા એમ કુલ 14 વાવાઝોડાની સંખ્યાને વટાવી ગયા છે. 2023ના વાવાઝોડાઓમાં 20 Named Storm હતા. જેમાં 12 ઉષ્ણકટિબંધીય તોફાનો (Tropical Storms), સાત વાવાઝોડાં (જેમાં ત્રણ મુખ્ય કેટેગરી 3 અથવા તેથી વધુ તરીકે વર્ગીકૃત કરવામાં આવ્યા હતા), અને ઉત્તરપૂર્વીય યુ.એસ. કિનારે 16 જાન્યુઆરીએ ઉદ્ભવતા એક વિસંગત સબટ્રોપિકલ ચક્રવાતનો સમાવેશ થાય છે. વધુમાં બે વાવાઝોડાને સંખ્યાત્મક નામના (numerical designations) મળી હતી.
કોલોરાડો સ્ટેટ યુનિવર્સિટીના સંશોધકો દ્વારા અવલોકન કરાયેલ 2023ની આ વાવાઝોડાની સિઝન પ્રારંભિક સિઝનના વાવાઝોડાની સરેરાશ કરતાં મોટી સંખ્યા અને ઉષ્ણકટિબંધીય એટલાન્ટિકમાં વાવાઝોડાની રચનામાં રેકોર્ડ-સેટિંગ મંદતા (tardiness) માટે અલગ હતી. 20 ઓક્ટોબરના રોજ બનેલું Hurricane Tammy કોઈપણ કેલેન્ડર વર્ષમાં નોંધાયેલ અદ્દભુત વાવાઝોડા રચનાની ચિહ્નિત કરે છે. આઠ વાવાઝોડાઓ જમીન પર આવ્યા અને માત્ર ત્રણ-હેરોલ્ડ, ઇડાલિયા અને ઓફેલિયા-એ અમેરિકાને ધમરોળ્યું હતું. હરિકેન ઇડાલિયા સૌથી વધુ આર્થિક રીતે બોજારૂપ સાબિત થયું હતું.
1 અબજ ડોલરથી વધુના નુકસાનને કારણે “બિલિયન-ડોલરના તોફાન” તરીકે તેને વર્ગીકૃત કરવામાં આવ્યું હતું. જુલાઈ અને ઓગસ્ટમાં આઠ નામના વાવાઝોડાની રચના જોવા મળી હતી. જેમાં ડોન, ફ્રેન્કલિન અને ઇડાલિયા સ્ટ્રોમની સાથે, ઉષ્ણકટિબંધીય ચક્રવાત એમિલી, ગર્ટ, હેરોલ્ડ, જોસ અને કેટિયા શામેલ છે. આમાંના ચાર – એમિલી, ફ્રેન્કલિન, ગર્ટ અને હેરોલ્ડ અપવાદરૂપે ટૂંકા 39-કલાકની સમયમર્યાદામાં રચાયા હતા.
Bye Bye 2023: યુએસ ટોર્નેડો 2023
2023ની ટોર્નેડો સીઝન નોંધપાત્ર રીતે એક્ટિવ સાબિત થઈ છે. પ્રારંભિક અહેવાલો અનુસાર ઓછામાં ઓછા 1450 ટોર્નેડો રચાયા હતા. જેમાં 1402 ટોર્નેડો પહેલેથી જ પુષ્ટિ થઈ ગયેલી હોવાથી જાનહાનિ ટળી હતી. આ સમગ્ર વર્ષ દરમિયાન ટોર્નેડોનું વિતરણ તેમની અલગ-અલગ તીવ્રતા અને ફ્રીક્વન્સીઝને આધારે કરવામાં આવ્યું છે. જાન્યુઆરીમાં અસાધારણ 166 ટોર્નેડો જોવા મળ્યા, જે ઈતિહાસનો બીજા-સૌથી મોટો મહિનો હતો.
ત્યારબાદ ફેબ્રુઆરીએ તાજેતરના વર્ષોમાં સૌથી વધુ અને રેકોર્ડ પર 10મું સૌથી વધુ એક્ટિવ રેન્કિંગ મેળવ્યું છે. વર્ષના પ્રારંભિક ત્રણ મહિના સરેરાશ ટોર્નેડોની ગણતરીને વટાવી ગયા હતા. જો કે, એપ્રિલ અને મેમાં આ માહોલ શાંત થયો હતો. માર્ચે રેકોર્ડ પર પાંચમા સૌથી વધુ ઘાતક તરીકે ઉભરી આવ્યું હતું. જો કે, 15મી જૂનના વંટોળને કારણે જૂને ફરી ટોર્નેડોની સરેરાશને વટાવી દીધી હતી. ક્લાર્કવિલે ટોર્નેડોને 150 માઇલ પ્રતિ કલાકની ઝડપે પવન ફેલાવનાર EF-3 તરીકે વર્ગીકૃત કરવામાં આવ્યું હતું.
Bye Bye 2023 :તુર્કી-સીરિયા ભૂકંપ 2023
6 ફેબ્રુઆરી, 2023ના રોજ સીરિયાની ઉત્તરીય સરહદ નજીક દક્ષિણ તુર્કીમાં રિક્ટર સ્કેલ પર 7.8 માપવામાં આવી હતી. એક ભયંકર તીવ્રતાના ધરતીકંપે સૌને હચમચાવી નાંખ્યા હતા. નોંધપાત્ર રીતે આ ધરતીકંપ લગભગ નવ કલાક પછી દક્ષિણ પશ્ચિમમાં લગભગ 59 માઇલ (95 કિલોમીટર) સ્થિત 7.5 ની તીવ્રતા નોંધાવતા અન્ય નોંધપાત્ર ઘટના દ્વારા સફળ થયો હતો.
પ્રારંભિક ધરતીકંપ 7.8ની તીવ્રતા સાથે બે દાયકામાં ભૂકંપ-સંભવિત તુર્કી માટે સૌથી વિનાશક પ્રહાર બન્યો હતો. તેના જોરે 1939માં થયેલી ધરતીકંપની ઘટનાની યાદને તાજી કરી હતી. આ પ્રદેશના અત્યાર સુધીના સૌથી શક્તિશાળી રેકોર્ડ કરાયેલા ધરતીકંપને ચિહ્નિત કરે છે. આ ધરતીકંપનું કેન્દ્ર દક્ષિણ-મધ્ય તુર્કીમાં હજારો સીરિયન શરણાર્થીઓને હોસ્ટ કરતા ગાઝિયાંટેપ નજીક સ્થિત હતું
અને અસંખ્ય માનવતાવાદી સહાય સંસ્થાઓના હબ એટલેકે એનજીઓ અહીં સેવા આપે છે. આ ધરતીકંપ પડતા પર પાટું હતો. કારણ કે અગાઉથી જ માનવસર્જિત આફતો સામે ઝઝૂમી રહેલા સીરિયાને ફરી હચમચાવી નાખ્યું હતું .
Discover more from VR LIVE GUJARAT: Gujarat News
Subscribe to get the latest posts to your email.
