Ayudha Puja 2023: જાણો આયુધ પૂજાના ગુઢ રહસ્ય અને દશેરા પર કેમ ખાસ છે આયુધ પૂજા

Ayudha Puja 2023: હિંદુ કેલેન્ડર મુજબ અશ્વિન શુક્લ પક્ષની નવમી એટલે કે શારદીય નવરાત્રીના છેલ્લા દિવસે ભારતના વિવિધ રાજ્યોમાં ઘણી પ્રકારની પરંપરાઓ પૂજા અર્ચના કરવામાં આવે છે. આમાંથી એક છે આયુધ પૂજા (Ayudha Puja 2023), જેનું હિન્દુ ધર્મમાં વિશેષ મહત્વ છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ દિવસે સાધનો અને શસ્ત્રોની પૂજા કરવાથી વિજયનું વરદાન મળે છે. આયુધ પૂજા એક લોકપ્રિય તહેવાર છે, જે મુખ્યત્વે દક્ષિણ ભારતમાં કર્ણાટક, કેરળ, તમિલનાડુ, આંધ્રપ્રદેશ અને તેલંગાણામાં ઉજવવામાં આવે છે.

નવરાત્રિ દરમિયાન અને દશરાથી પહેલા આયુધ પૂજા કરવામાં આવે છે. કહેવાય છે કે આ પૂજાથી વિજય પ્રાપ્તિ વરદાન મેળવે છે. જાણો આ વર્ષે આયુધ પૂજા ક્યારે, કઈ તારીખે અને ક્યાં મુહૂર્ત પર છે અને આ પૂજાનું શું મહત્વ છે.

• આયુધ પૂજા (Ayudha Puja) :

‘આયુધ પૂજા’ એ દિવસ છે જેમાં એ બધી વસ્તુ સાધન-સામગ્રી, શસ્ત્રોની પૂજા કરીએ છીએ. જેમનાથી આપણો રોજગાર ચાલે, જેનો આપણા ઉપર ઉપકાર હોય, તેમના માટે કૃતજ્ઞ છીએ. કારણ કે તેઓનું આપણા જીવનમાં અનેરું મહત્વ છે. આ દિવસે ક્ષત્રિયો તેમના શસ્ત્રોની પૂજા કરે છે, કારીગરો તેમના સાધનોની પૂજા કરે છે, કલા સાથે સંકળાયેલા લોકો તેમના સાધનોની પૂજા કરે છે. દક્ષિણ ભારતમાં આ દિવસે સરસ્વતી પૂજા કરવામાં આવે છે.

• કેમ કરવામાં આવે છે આયુધ પૂજા:

મહિષાસુરને પરાસ્ત કરવા માટે તમામ દેવતાગણે પોતાના શસ્ત્રો મા દુર્ગાને પ્રદાન કર્યા હતા. મા દુર્ગા તેના દસ હાથ સાથે પ્રગટ થયા અને તેમના દરેક હાથમાં હથિયાર હતા. મહિષાસુર અને મા દુર્ગા વચ્ચે નવ દિવસ સુધી યુદ્ધ ચાલ્યું હતું. દસમા દિવસે માતા દુર્ગાએ મહિષાસુરનો વધ કર્યો. તમામ શસ્ત્રોનો ઉપયોગ કરવાનો હેતુ સિદ્ધ થયા પછી, તેમનું સન્માન કરવાનો સમય હતો. દેવતાઓને આ શસ્ત્રો પરત આપતા પહેલા તેનું શુદ્ધિકરણ કર્યા બાદ તેમની પૂજા કરવામાં આવી અને પરત આપવામાં આવ્યા. તેની યાદમાં આયુધ પૂજા (Ayudha Puja 2023) કરવામાં આવે છે

• આયુધ પૂજા 2023 મુહૂર્ત (Muhurta of Ayudha Puja 2023) :

અશ્વિન શુક્લ નવમી – પ્રારંભ  :  22 ઓક્ટોબર 2023, રાત્રે 07:58

અશ્વિન શુક્લ નવમી – સમાપ્ત : 23 ઓક્ટોબર 2023, સાંજે 05:44

આયુધ પૂજા મુહૂર્ત બપોરે       :  01.58 બપોરે – 04.43

• આયુધ પૂજાનો અર્થ :

નવરાત્રિ દરમિયાન નવમી તિથિ પર આયુધ પૂજા (Ayudha Puja 2023) કરવામાં આવે છે. આયુધ પૂજામાં શસ્ત્ર પૂજા અને અસ્ત્ર પૂજા તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. ઐતિહાસિક રીતે આયુધ પૂજાનો અર્થ શસ્ત્રની પૂજા કરવાનો હતો પરંતુ તેના વર્તમાન સ્વરૂપમાં તે જ દિવસે તમામ પ્રકારના સાધનોની પૂજા કરવામાં આવે છે. ભારતમાં તે દિવસે કારીગરો તેમના સાધનો અને સાધનોની પૂજા કરે છે, જેવી રીતે વિશ્વકર્મા પૂજા કરવામાં આવે છે.

• આયુધ પૂજા કેવી રીતે કરવી :

આયુધ પૂજા (Ayudha Puja 2023) માટે તમામ સાધનોને સારી રીતે સાફ કરીને પૂજા કરવામાં આવે છે. કેટલાક ભક્તો દેવીના આશીર્વાદ મેળવવા માટે વિજયી સિદ્ધિઓ એટલે કે તેમના સાધનો દેવીની સામે મૂકે છે. શસ્ત્ર પૂજાના દિવસે નાની-નાની વસ્તુઓ જેવી કે પીન, છરી, કાતર, સંગીતનાં સાધનો, હસ્તકલાથી લઈને મોટાં યંત્રો, વાહનો, બસો, બાઈક વગેરેની પૂજા કરવામાં આવે છે.

આધુનિક સ્વરૂપમાં આયુધ પૂજામાં હવે વાહન પૂજા પણ કરવામાં આવે છે, જ્યારે લોકો કાર, સ્કૂટર અને મોટર બાઈક સહિત તેમના વાહનોની પૂજા કરે છે. વાહન પૂજા દરમિયાન ઉપયોગમાં લેવાતા તમામ પ્રકારના વાહનોને સિંદૂર, માળા, આંબાના પાન અને કેળાના રોપાથી શણગારવામાં આવે છે અને તેની પૂજા કરવામાં આવે છે. સૌથી નોંધપાત્ર રીતે વાહન પૂજા દરમિયાન સફેદ કોળાને સિંદૂર અને હળદરથી શણગારવામાં આવે છે અને તમામ પ્રકારની દુષ્ટતાઓથી છુટકારો મેળવવાના રિવાજ તરીકે વાહનની આગળ તોડી નાખવામાં આવે છે. દક્ષિણ ભારતમાં મોટાભાગના પંચાગ (કેલેન્ડર) સરસ્વતી પૂજા સાથે આયુધ પૂજાને ચિહ્નિત કરે છે. જો કે મોટાભાગના ધર્મશાસ્ત્રો અનુસાર નવરાત્રી દરમિયાન સરસ્વતી પૂજા પૂર્વા અષાઢ નક્ષત્ર દરમિયાન સૂચવવામાં આવે છે.

• આયુધ પૂજાનું મહત્વ :

દશેરા પહેલા આયુધ પૂજામાં શસ્ત્ર, સાધન અને સાધનની પૂજા કરવાથી દરેક કાર્યમાં સફળતા મળે છે. પ્રાચીન સમયમાં ક્ષત્રિયો યુદ્ધમાં જવા માટે દશેરાનો દિવસ પસંદ કરતા હતા, જેથી તેઓને વિજયનું વરદાન પ્રાપ્ત થાય. આ ઉપરાંત પ્રાચીન સમયમાં બ્રાહ્મણો પણ દશેરાના દિવસે જ્ઞાન મેળવવાની શરૂઆત કરતા અને વેપારી વર્ગ પણ દશેરાના દિવસે પોતાનો ધંધો શરૂ કરવાનું શુભ માનતા હતા. આ કારણથી દશેરા પહેલા આયુધ પૂજા ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે.

Muhurta of Shastra Poojan : શસ્ત્ર પૂજા ક્યારે અને કેવી રીતે કરવી, જાણો વિધિ અને શુભ મુહૂર્ત

નવરાત્રી ૨૦૨૩: માં કાળીને આ વસ્તુઓનો ભોગ લગાવોને ખરાબ શક્તિઓથી મુક્તિ

નવરાત્રિના પવિત્ર દિવસોમાં ચોક્કસ કરો આ 10 કામ, મળશે સફળતા જ સફળતા