લદ્દાખ : ઝોજિલા પાસ પાસે સેનાની તોપ ‘ફોર્જ થંડરસ્ટ્રોમ’ના ધડાકા, જુઓ વીડિયો

જમ્મુ-કાશ્મીર અને લદ્દાખમાં કડકડતી શિયાળો શરૂ થતાંની સાથે જ યુદ્ધ માટે તૈયાર થવા માટે, ભારતીય સેનાએ ઝોજિલા પાસ પાસે 11,500 ફૂટની ઊંચાઈએ “ફોર્જ થંડરસ્ટ્રોમ” તૈયાર કર્યું છે. ઉત્તરી કમાન્ડ હેઠળની આર્ટીલરી રેજિમેન્ટ, જેને ‘ધ્રુવ કમાન્ડ’ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, તેણે લદ્દાખના જોખમ ભર્યા પર્વતોની વચ્ચે ઝોજિલા પાસ પાસે કવાયત હાથ ધરી.

15 મીડીયમ રેજિમેન્ટ, ‘બટાલિક બોમ્બર્સ’ એ બરફથી ઢંકાયેલ અને ધૂળવાળા પર્વતોથી ઘેરાયેલી ખીણમાં એક્શન સ્ટેશન સ્થાપ્યા. કવાયતનો હેતુ વ્યાવસાયિક કૌશલ્યોને વધુ સારી બનાવવાનો અને ઝોજિલામાં જ્યારે ‘કોલ્ડ મીટ્ઝ ફાયર’ થાય છે ત્યારે શું થાય છે તે દર્શાવવાનો હતો.

ફાયરિંગ કવાયત

લક્ષ્ય નિર્ધારિત કરવા માટે થર્મલ ઈમેજ ઓબ્ઝર્વેશન ઈક્વિપમેન્ટ અને સાઈટ ડાયલનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો. અધિકારીઓએ સૈનિકોને એક્શન પ્લાન વિશે માહિતી આપી હતી. ફિલ્ડ બંદૂકની ઊંચાઈ ઇચ્છિત લક્ષ્ય અનુસાર કરવામાં આવી હતી.

સૈનિકોએ આર્ટિલરી બંદૂકોમાં શેલ લોડ કર્યા અને થોડીવાર પછી ખીણમાં ગગનભેદી અવાજ ગુજવા લાગ્યો.  ફિલ્ડ ગને સન્નાટ્ટા વચ્ચે પોતાના અવાજ સાથે તોફાન ઉભું કર્યું. આ કવાયત બ્રિગેડિયર રેન્કના અધિકારીની દેખરેખ હેઠળ હાથ ધરવામાં આવી હતી.

સાંજ પછી એક કવાયત હાથ ધરવામાં આવી હતી અને દારૂગોળાની ગર્જનાથી પાસની નજીકના ખડકાળ પર્વતની ટોચ પર અંધારામાં રોશની ઝળહળવા લાગી.

આ પાસ વ્યૂહાત્મક રીતે મહત્વપૂર્ણ છે, કારણ કે તે નિયંત્રણ રેખા (LOC)ની ખૂબ નજીક સ્થિત છે અને કાશ્મીર ખીણ અને લદ્દાખને જોડતી જીવનરેખા છે.

'𝑾𝑯𝑬𝑵 𝑭𝑹𝑶𝑺𝑻 𝑴𝑬𝑬𝑻𝑺 𝑭𝑰𝑹𝑬𝑷𝑶𝑾𝑬𝑹'

Amidst the frozen whispers of high altitudes, Thunderbolt Gunners of #DhruvaCommand forge thunderstorms by honing skills beyond #Zojilla Pass to refine professional skills and enhance operational readiness.

𝑬𝒗𝒆𝒓𝒚… pic.twitter.com/eOhau4aa9X

— NORTHERN COMMAND – INDIAN ARMY (@NorthernComd_IA) November 27, 2023

ઝોજિલા પાસમાં થયેલા યુદ્ધો :

1947-48ના ભારત-પાકિસ્તાન યુદ્ધ દરમિયાન, ઝોજિલા પાસ પાકિસ્તાની હુમલાખોરોના હાથમાં આવી ગયો અને લેહના સંરક્ષણ માટે મહત્વપૂર્ણ હતો. શિયાળા પહેલા તેને પરત લેવું જરૂરી હતું. ઝોજિલા પાસને કબજે કરવા માટે સેનાએ ‘ઓપરેશન બાઇસન’ શરૂ કર્યું. 7 કેવેલરીમાંથી સ્ટુઅર્ટ Mk-V લાઇટ ટેન્કને તોડી પાડવામાં આવી હતી અને પછી શ્રીનગરથી બાલટાલ લઈ જવામાં આવી હતી. બાલટાલથી ઝોજિલા સુધીના રસ્તાઓ સુધારવામાં આવ્યા હતા.

‘આ પ્રથમ વખત હતું કે ટેન્કો આટલી ઊંચાઈએ કાર્યરત હતી અને આર્મી બખ્તર અને પાયદળના જવાનોએ 1948માં સફળતાપૂર્વક ઝોજિલા પર કબજો કર્યો હતો. 1999ના કારગિલ યુદ્ધ દરમિયાન, પાકિસ્તાને શ્રીનગર-લેહ હાઈવે પર દેખાતી અનેક ચોકીઓ પર નિયંત્રણ મેળવ્યા બાદ ઝોજિલા પાસ સુધી ભારતીય સેનાની પહોંચને મુશ્કેલીમાં મૂકી દીધી હતી.’

આર્ટિલરી રેજિમેન્ટે કારગીલમાં પાકિસ્તાન સામે મોરચો ફેરવવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી હતી અને નવી હસ્તગત બોફોર્સ તોપોએ પાયદળને મહત્વપૂર્ણ ટેકો પૂરો પાડ્યો હતો. યુદ્ધ દરમિયાન ‘બટાલિક બોમ્બર્સ’ પણ તૈનાત કરવામાં આવ્યા હતા.