AK-203 : વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી આગામી 8-9 જુલાઈ રશિયાની મુલાકાતે જવાના છે, જ્યાં તેઓ રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિન સાથે મુલાકાત કરશે. વડાપ્રધાન મોદીની મોસ્કો મુલાકાત પહેલા જ ભારતીય સેનાને 35,000 AK-203 કલાશ્નિકોવ એસોલ્ટ રાઈફલ્સ મળી ગઈ છે, આ પહેલા આ વર્ષે મે મહિનામાં ભારતીય સેનાને 27 હજાર એકે-203 રાઈફલો સોંપવામાં આવી હતી. ખાસ વાત એ છે કે આ રાઈફલ્સ બનાવવામાં ઉપયોગમાં લેવાતા 25 ટકા પાર્ટ્સ ભારતમાં બનાવવામાં આવ્યા છે. આ રાઈફલો ભારત-રશિયાના સંયુક્ત સાહસ હેઠળ ઉત્તર પ્રદેશના અમેઠીમાં બનાવવામાં આવી રહી છે.
AK-203 : ડીલમાં ટેક્નોલોજી ટ્રાન્સફર પણ સામેલ
આ એસોલ્ટ રાઈફલ્સ બનાવવા માટે ભારત સરકાર દ્વારા જુલાઈ 2021માં રશિયા સાથે રૂ. 5000 કરોડના કરાર પર હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યા હતા. આ ડીલમાં ટેક્નોલોજી ટ્રાન્સફર પણ સામેલ છે. આ ડીલ હેઠળ દેશમાં 6.7 લાખથી વધુ એકે-203 એસોલ્ટ રાઈફલ્સનું ઉત્પાદન થવાનું છે. આ રાઈફલ્સનું નિર્માણ ઈન્ડો-રશિયન રાઈફલ્સ પ્રાઈવેટ લિમિટેડ (IRRPL) દ્વારા સંયુક્ત સાહસ હેઠળ કરવામાં આવશે. ઈન્ડો-રશિયન રાઈફલ્સ પ્રાઈવેટ લિમિટેડની સ્થાપના 2019 માં ભારતના તત્કાલિન ઓર્ડનન્સ ફેક્ટરી બોર્ડ (હવે એડવાન્સ્ડ વેપન્સ એન્ડ ઈક્વિપમેન્ટ ઈન્ડિયા લિમિટેડ અને મ્યુનિશન્સ ઈન્ડિયા લિમિટેડ) અને રશિયાના રોસોબોરોનેક્સપોર્ટ અને કલાશ્નિકોવ વચ્ચે કરવામાં આવી હતી.
કલાશ્નિકોવ AK-203 એ વાસ્તવમાં AK-200 એસોલ્ટ રાઇફલનો એક પ્રકાર છે, જે ભારતીય સેનામાં વપરાતા 7.62×39mm કારતૂસ માટે ચેમ્બર છે. મેક ઇન ઇન્ડિયા અને આત્મનિર્ભર ભારત અભિયાન હેઠળ બનેલી આ રાઇફલ્સ ભારતીય સેનાને વધુ મજબૂત બનાવશે. યુપીના અમેઠી જિલ્લામાં ભારતમાં એસેમ્બલ કલાશ્નિકોવ AK-203 એસોલ્ટ રાઈફલ્સ બનાવવામાં આવી રહી છે.
કરારની શરતો અનુસાર, ભારતમાં પ્રથમ 70,000 રાઇફલ્સનું ઉત્પાદન કરવામાં આવશે, જેમાં ભારતીય ભાગોની મર્યાદા તબક્કાવાર રીતે 5 ટકાથી વધારીને 70 ટકા કરવામાં આવશે. બાકીની 6 લાખ રાઈફલ્સનું ઉત્પાદન 100 ટકા સ્વદેશીકરણ સાથે કરવામાં આવશે. એવી અપેક્ષા રાખવામાં આવે છે કે AK-203 રાઇફલ્સનું સંપૂર્ણ પાયે ઉત્પાદન 2-3 વર્ષમાં શરૂ થશે.
ડિલિવરીમાં વિલંબનું કારણ
જો કે, આ સોદો સમય કરતાં પાછળ ચાલી રહ્યો છે. સૂત્રોનું કહેવું છે કે સ્વદેશીકરણની પ્રક્રિયા ખૂબ જ વ્યવસ્થિત રીતે થઈ રહી છે, જેના કારણે વિલંબ થઈ રહ્યો છે. 70 ટકા સ્વદેશીકરણ સાથે પણ આ પ્રક્રિયા પહેલા બે વર્ષમાં પૂર્ણ થવી જોઈતી હતી. પરંતુ શક્ય તેટલી વહેલી તકે તેને પ્રાપ્ત કરવાના પ્રયાસો કરવામાં આવી રહ્યા છે. સોદામાં વિલંબને કારણે ભારતે ભારતીય વાયુસેના માટે રશિયા પાસેથી સીધી 70,000 AK-103 એસોલ્ટ રાઇફલ્સ ખરીદવાની હતી. જો કે, તેમની વચ્ચેનો તફાવત માત્ર હેન્ડગાર્ડનો છે.
AK-203 કેવી રીતે બને છે?
ઈન્ડો-રશિયન રાઈફલ્સ પ્રાઈવેટ લિમિટેડના સીઈઓ અને એમડી મેજર જનરલ એસકે શર્માએ AK-203 વિશેના કેટલાક રસપ્રદ તથ્યો વિશે માહિતી આપી હતી. તેમણે કહ્યું કે હાલમાં 46 વિક્રેતાઓ અને પેટા વિક્રેતાઓ IRRPL સાથે સંકળાયેલા છે. તેમના પ્રમાણે…
• 7.62×39 mm નાટો કારતૂસનો ઉપયોગ AK-203માં થાય છે.
• એક AK-203 બનાવવા માટે 54 ઘટકોનો ઉપયોગ થાય છે.
• એકે-203નું એક ઘટક બનાવવા માટે સરેરાશ 32 પ્રક્રિયાઓ કરવી પડે છે.
• સરેરાશ, વિક્રેતાઓ AK-203 ના ઘટકને પ્રમાણિત કરવા માટે 18 પ્રકારના પરીક્ષણો કરે છે.
• IRRPL ની ગુણવત્તા પ્રયોગશાળામાં, AK-203ને 26 પગલાંઓમાં ગુણવત્તા પરીક્ષણ દ્વારા મૂકવામાં આવે છે.
• એકે-203માં ઉપયોગમાં લેવાતા પહેલા ઘટકના પ્રોટોટાઇપને 15000 રાઉન્ડ ફાયર કરવામાં આવે છે, ત્યારબાદ તેનું બલ્ક પ્રોડક્શન કરવામાં આવે છે.
• દરેક રાઈફલ ઓછામાં ઓછા 90 રાઉન્ડ ફાયર કરે છે, જેમાં હાઈ પ્રેશર રાઉન્ડનો સમાવેશ થાય છે.
• કલાશ્નિકોવને લગતા દસ્તાવેજોના 53587 પૃષ્ઠો, 972 આલ્બમ્સમાં સંગ્રહિત છે, જેમાં ડિઝાઇન, નિયમો અને પ્રક્રિયા વિશેની માહિતી છે.
AK-203 અમેરિકન SIG-716 કરતાં સસ્તી છે
લશ્કરી સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે છેલ્લા કેટલાક સમયથી સેના સ્વદેશી INSAS (ઇન્ડિયન નેશનલ સ્મોલ આર્મ્સ સિસ્ટમ) રાઇફલ્સને બદલવાની યોજના બનાવી રહી છે. આ રાઈફલનો ઉપયોગ માત્ર સરળ નથી, પરંતુ તેને ખૂબ જ ઓછા સમયમાં એસેમ્બલ પણ કરી શકાય છે. ફેબ્રુઆરી 2019 માં, સેનાએ 72,400 સિગ-716 એસોલ્ટ રાઇફલ્સ ખરીદવા માટે અમેરિકન એસોલ્ટ રાઇફલ મેન્યુફેક્ચરિંગ કંપની સિગ સોઅર સાથે રૂ. 700 કરોડના કરાર પર હસ્તાક્ષર કર્યા હતા, જેમાંથી 66,400 ભારતીય સેનામાં સામેલ કરવામાં આવી છે. પરંતુ 203 એસોલ્ટ રાઇફલ્સની ડિલિવરીમાં વિલંબને કારણે, ભારતે 2023માં ફરીથી 70 હજાર વધુ સિગ સોઅર SIG-716 એસોલ્ટ રાઇફલ્સનો સોદો કર્યો. આ રાઈફલો ચીન અને પાકિસ્તાન સરહદ પર ફોરવર્ડ પોસ્ટ પર તૈનાત સૈનિકોને આપવામાં આવી હતી. જ્યારે 203 એસોલ્ટ રાઈફલ્સ અમેરિકન રાઈફલ્સ કરતાં સસ્તી છે. જ્યારે એક AK-203 એસોલ્ટ રાઇફલની કિંમત 81,967 રૂપિયા છે, જ્યારે અમેરિકન SIG-716 રાઇફલની કિંમત 96,685 રૂપિયા છે.
INSAS vs AK-203
અત્યાર સુધી, સેના આતંકવાદીઓ વિરુદ્ધ બળવાખોરીની કાર્યવાહીમાં આંધળો AK-47 પર આધાર રાખતી હતી. AK-47 રાઈફલ એક મિનિટમાં 600 રાઉન્ડ ફાયર કરી શકે છે, તેની રેન્જ પણ 300 મીટર સુધીની છે. તો INSAS રાઈફલની ક્ષમતા 600 થી 650 બુલેટ પ્રતિ મિનિટ છે. હવે AK-203ની વાત કરીએ તો આ એસોલ્ટ રાઈફલ પ્રતિ મિનિટ 700 ગોળીઓ ચલાવી શકે છે. AK-203 રાઈફલ INSAS કરતા નાની અને વજનમાં હલકી છે. જ્યારે INSAS નું વજન 4.15 kg છે, AK-203 નું વજન 3.8 kg છે. AK-203 ની બેરલ લંબાઈ 415 mm છે, જ્યારે INSAS ની બેરલ લંબાઈ 464 mm છે.
લેટેસ્ટ સમાચાર માટે અહી કલિક કરો
યુ-ટ્યુબ ચેનલમાં શોર્ટ્સ જોવા અહીં કલિક કરો
ગુજરાતના મહત્વના સમાચાર માટે અહીં ક્લિક કરો
રોમાંચક સમાચાર માટે અહીં ક્લિક કરો
