Green Fireworks : અદાલતો અને સરકારો ઇકો-ફ્રેન્ડલી ગ્રીન ફટાકડાને પ્રોત્સાહન આપે છે, પરંતુ એક અભ્યાસમાં જાણવા મળ્યું છે કે લગભગ 63% ગ્રીન ફટાકડાના નમૂના પરીક્ષણમાં બેરિયમ અને અન્ય કેટલાક ખતરનાક રાસાયણિક (Chemical) તત્વો મળી આવ્યા છે, જે માનવ સ્વાસ્થ્ય માટે અત્યંત હાનિકારક છે. વિક્રેતાઓ અને ગ્રાહકો દિવાળીની ઉજવણી પહેલા આ અભ્યાસથી નિરાશ થયા છે. અભ્યાસ કરી રહેલી સંસ્થા આ ફટાકડાઓને તાત્કાલિક બજારમાંથી દૂર કરવાની માંગ કરી રહ્યા છે.
ગ્રીન ફટાકડા CSIR NEERI ના સત્તાવાર લીલા લોગો સાથે બજારોમાં વેચાઈ રહ્યા છે. એવો દાવો કરવામાં આવે છે કે આ ફટાકડા ઓછા પ્રદૂષણ ફેલાવે છે. પરંતુ બિન-સરકારી સંસ્થાઓ અને આવાઝ ફાઉન્ડેશન દ્વારા પાંચ વર્ષના લાંબા અભ્યાસમાં જાણવા મળ્યું છે કે તેમાં બેરિયમ અને અન્ય કેટલાક ખતરનાક રાસાયણિક (Chemical) તત્વો મળી આવ્યા છે, જે માનવ સ્વાસ્થ્ય માટે અત્યંત હાનિકારક છે.
- સમગ્ર દેશમાં બેરિયમ ફટાકડા પર પ્રતિબંધ :
ઉલ્લેખનીય છે કે, સમગ્ર દેશમાં બેરિયમ ફટાકડા પર પ્રતિબંધ છે. પરંપરાગત ફટાકડામાં જોવા મળતો લીલો રંગ બેરિયમ (Chemical) સંયોજનને કારણે છે. પરંતુ લીલા ફટાકડામાં આવું થતું નથી. પરંપરાગત ફટાકડાઓમાં જોવા મળતું મેટલ ઓક્સાઇડ બેરિયમ હવા અને અવાજનું પ્રદૂષણ તેમજ આંખો, નાક, ગળા, ત્વચા અને ફેફસાંને નુકસાન પહોંચાડે છે.
ફટાકડાના એક મોટા વેપારી જણાવ્યું કે, હવે તેઓ માત્ર લીલા ફટાકડા જ વેચે છે. પરંતુ તેમાં કયા રાસાયણિક (Chemical) પદાર્થો મળી આવ્યા તેની કોઈ માહિતી ન હતી, ઉપરાંત ફટાકડા પરના QR કોડ પણ નકલી નીકળ્યા. અડધાથી વધુ ગ્રાહકો ‘ગ્રીન ક્રેકર્સ’ વિશે જાણતા નથી, અને જેઓ જાણે છે તેઓ નવા અભ્યાસની કાળજી લેતા નથી. તેઓ પૂછે છે કે દિવાળીના તહેવાર દરમિયાન જ પ્રદૂષણની ચર્ચા શા માટે થાય છે.?
- મુંબઈ પ્રદૂષણથી ત્રસ્ત :
તમને જણાવી દઈએ કે એક સર્વેમાં મુંબઈના 78% પરિવારોને પ્રદૂષણના કારણે બીમાર જાહેર કરવામાં આવ્યા છે. અત્યાર સુધી ધૂળ અને માટી શહેરના પ્રદૂષણના ભારમાં 70% ફાળો આપે છે, હવે અંદાજ લગાવી શકાય છે કે બેરિયમ અને પ્રતિબંધિત રસાયણોનો ઉપયોગ કરતા ફટાકડા મુંબઈની હાલત કેટલી બગાડશે.
