જાણો સંસદીય ઈતિહાસમાં સસ્પેન્શન(Parliament Suspension)ની મોટી ઘટનાઓ
સોમવારે વિપક્ષના 78 સાંસદોને લોકસભા (loksabha) અને રાજ્યસભા (Rajyasabha)માંથી સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા હતા. જેમાંથી 33 સાંસદો લોકસભાના અને 45 રાજ્યસભાના હતા.(Parliament Suspension)
આ પહેલા રાજીવ ગાંધી (Rajeev Gandhi) ની સરકારમાં એક સાથે 63 સાંસદોને સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા હતા ત્યારે આવી સ્થિતિમાં, આપણે સંસદીય ઇતિહાસમાં સસ્પેન્શનની તે ઘટનાઓ જાણીએ, જ્યારે ડઝનેક સાંસદોને એક સાથે સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા હતા.
માહિતી અનુસાર, લોકસભામાંથી સસ્પેન્ડ કરવામાં આવેલા સાંસદોમાંથી 30 સંસદના આખા શિયાળુ સત્ર માટે સસ્પેન્ડ રહેશે.બાકીના ત્રણ- કે. જયકુમાર (K.jayakumar), વિજય વસંત (Vijay Vasanth)અને અબ્દુલ ખાલિક (Abdul Khaliq)ને વિશેષાધિકાર સમિતિનો રિપોર્ટ આવે ત્યાં સુધી સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા છે.એ જ રીતે, રાજ્યસભામાંથી સસ્પેન્ડ કરાયેલા 45 સાંસદોમાંથી 34ને સમગ્ર સત્ર માટે અને 11ને વિશેષાધિકાર સમિતિના અહેવાલ સુધી સસ્પેન્ડ (Parliament Suspension)કરવામાં આવ્યા છે.
આ પહેલા પણ સાંસદોને કરાયા હતા સસ્પેન્ડ (parliament suspension)
કોંગ્રેસ (Congress)ના સાંસદ શશિ થરૂરે (Shashi Tharoor) લખ્યું છે કે સરકાર પાસેથી જવાબદારીની માંગ કરવા બદલ આટલા બધા સાંસદોને સસ્પેન્ડ કરવામાં આવતા જોવું ચોંકાવનારું છે. જો કે આ પહેલીવાર નથી કે આટલી મોટી સંખ્યામાં સાંસદોને સસ્પેન્ડ (Parliament Suspension)કરવામાં આવ્યા હોય. જો આંકડાઓ પર નજર કરીએ તો છેલ્લા 10 વર્ષમાં લોકસભા અને રાજ્યસભાના 154 સાંસદોને સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા છે. તેમાં એવા સાંસદોના નામ પણ સામેલ છે જેમને એકથી વધુ વખત સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા હતા.
જ્યારે 63 સાંસદોને એકસાથે સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા હતા (parliament suspension)
1989માં જ્યારે રાજીવ ગાંધી વડાપ્રધાન હતા અને કોંગ્રેસ પાસે પ્રચંડ બહુમતી હતી, ત્યારે 63 સાંસદોને એક સાથે સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા હતા.આ તમામ સાંસદોને એક સપ્તાહ માટે સંસદમાંથી સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા હતા. આ સાંસદો ઠક્કર કમિશનના અહેવાલને લઈને હોબાળો મચાવી રહ્યા હતા.ઠક્કર કમિશને પૂર્વ વડાપ્રધાન ઈન્દિરા ગાંધી (Indira Gandhi)ની હત્યાની તપાસ કરી હતી. આ અંગે હોબાળો થયો હતો. આ સાંસદોના સસ્પેન્શન(Parliament Suspension)ની સાથે અન્ય ચાર સાંસદોએ પણ વોકઆઉટ કર્યો…
2013માં 12 સાંસદોને સસ્પેન્ડ (parliament suspension) કરવામાં આવ્યા હતા
વર્ષ 2013માં તત્કાલિન લોકસભા સ્પીકર મીરા કુમારે 12 સાંસદોને પાંચ દિવસ માટે સસ્પેન્ડ કરી દીધા હતા.
આ સાંસદો તેલંગાણાને આંધ્રપ્રદેશથી અલગ કરવાનો વિરોધ કરી રહ્યા હતા. અને આ અંગે સંસદમાં ભારે હોબાળો થયો હતો.
2012માં કોંગ્રેસના 8 સાંસદોને સસ્પેન્ડ કરાયા (parliament suspension)
2012માં તેલંગાણાના મુદ્દે જ હોબાળો કરવા બદલ કોંગ્રેસના આઠ સાંસદોને સસ્પેન્ડ (Parliament Suspension)કરવામાં આવ્યા હતા. આ તમામ સાંસદો તેલંગાણા પ્રદેશના હતા અને અલગ તેલંગણાની માગ કરી રહ્યા હતા.
જ્યારે રાજ્યસભાના સાંસદોએ સસ્પેન્ડ કર્યું (parliament suspension)
1962: 3 સપ્ટેમ્બર, 1962ના રોજ, ગોડે મુરાહરીને સંસદના સમગ્ર સત્ર માટે સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા.
1966: 10 સપ્ટેમ્બર 1966ના રોજ, ભૂપેશ ગુપ્તા અને ગોડે મુરહરી એક દિવસ માટે સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા હતા. તે જ વર્ષે 25 જુલાઈના રોજ, રાજ નારાયણ અને ગોડે મુરાહરીને એક અઠવાડિયા માટે સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા હતા.
1971: 12 ઓગસ્ટ 1971ના રોજ રાજ નારાયણને સંસદમાંથી સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા.
1974: 24 જુલાઈ 1974ના રોજ રાજ નારાયણને સંસદના સમગ્ર સત્ર માટે સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા.
છેલ્લા 10 વર્ષના મોટા સસ્પેન્શન(Parliament Suspension)
26 જુલાઈ 2022: રાજ્યસભાના 19 સાંસદોને સંસદના સમગ્ર સત્રમાંથી સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા. આ સાંસદો મોંઘવારી સામે વિરોધ કરી રહ્યા હતા અને આવશ્યક ચીજવસ્તુઓ પર GST લાદવાની માંગ કરી રહ્યા હતા.
29 નવેમ્બર 2021: રાજ્યસભાના 12 સાંસદોને ગેરવર્તણૂક, હિંસા અને સુરક્ષા કર્મચારીઓ પર ઈરાદાપૂર્વકના હુમલાના આરોપસર સંસદના સમગ્ર સત્રમાંથી સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા હતા.
21 સપ્ટેમ્બર 2020: રાજ્યસભાના આઠ સાંસદોને 21 સપ્ટેમ્બરે સંસદમાં તેમના અભદ્ર વર્તન બદલ સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા હતા.
5 માર્ચ 2020: લોકસભામાંથી કોંગ્રેસના સાત સાંસદોને સંસદના સમગ્ર બજેટ સત્રમાંથી સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા હતા.
નવેમ્બર 2019: લોકસભાના અધ્યક્ષ ઓમ બિરલાએ બે કોંગ્રેસ સાંસદોને સસ્પેન્ડ કર્યા.
જાન્યુઆરી 2019: તત્કાલિન લોકસભા સ્પીકર સુમિત્રા મહાજને હંગામો કરવા બદલ TDP અને AIADMKના 45 સાંસદોને સસ્પેન્ડ કર્યા હતા.
ઓગસ્ટ 2015: લોકસભામાં કોંગ્રેસના 25 સાંસદોને વારંવાર અને જાણી જોઈને ગૃહમાં અવરોધ ઊભો કરવા બદલ પાંચ દિવસ માટે સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા હતા.
13 ફેબ્રુઆરી 2014: તત્કાલીન લોકસભા સ્પીકર મીરા કુમારે તેલંગાણા મુદ્દે હોબાળો કરવા બદલ 18 સાંસદોને સસ્પેન્ડ કર્યા.
2 સપ્ટેમ્બર 2014: નવ સાંસદોને પાંચ દિવસ માટે સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા.
23 ઓગસ્ટ 2013: 12 સાંસદોને પાંચ દિવસ માટે સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા.
24 એપ્રિલ 2012: આઠ સાંસદોને ચાર દિવસ માટે સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા.
સાંસદોને સસ્પેન્ડ (Parliament Suspension)કરવાના નિયમો શું છે?
જો અધ્યક્ષને લાગતું હોય કે કોઈપણ સભ્ય અધ્યક્ષના અધિકારોની અવગણના કરી રહ્યો છે અથવા વારંવાર અને જાણી જોઈને કાર્યવાહીમાં અવરોધ ઉભો કરી રહ્યો છે, તો તે સભ્યને સસ્પેન્ડ કરી શકાય છે..
અધ્યક્ષ તે સભ્યને ચોક્કસ સમયગાળા માટે સસ્પેન્ડ કરી શકે છે. આ સમયગાળો થોડા દિવસો અથવા સમગ્ર સત્ર માટે લાગુ થઈ શકે છે. અધ્યક્ષ કોઈપણ સભ્યને એક કરતાં વધુ સત્રમાંથી સસ્પેન્ડ કરી શકતા નથી. રાજ્યસભાના રૂલ બુકના નિયમ 255 હેઠળ, સભ્યને એક દિવસ માટે સસ્પેન્ડ કરી શકાય છે.જો કોઈ સભ્ય કાર્યવાહીમાં અવરોધ ઉભો કરે છે અથવા ગેરવર્તન કરે છે, તો તેને નિયમ 255 હેઠળ તે દિવસની કાર્યવાહીમાંથી સસ્પેન્ડ કરી શકાય છે.
